+y/c học sinh tìm hiểu sơ đồ H1.1

+Theo dõi giúp đỡ các nhóm mắc mạch điện.

Gv: Treo bảng phụ kẻ sẵn bảng 1

– Yêu cầu đại diện nhóm báo cáo kết quả.

Gv: Cho các nhóm thảo luận và trả lời C₁

Hoạt động 3:

Vẽ và sử dụng đồ thị rút ra kết luận: (15 Phút)

Gv: Đưa đồ thị hình 1.2 vẽ sẫn trên bảng phụ và đặt câu hỏi.

-? Đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc của I và U có đặc điểm gì?

Gv: Hướng dẫn Hs xác định điểm biểu diễn (nếu Hs gặp khó khăn thì Gv hướng dẫn).

+Vẽ đường thẳng đi qua gốc toạ độ đồng thời đi qua các điểm đó. Nếu có điểm nào nằm quá xa đường biểu diễn thì phải tiến hành đo lại.

Gv: Yêu cầu các nhóm đưa ra kết luận về mối quan hệ giữa I và U.

Hoạt động 4: Củng cố vận dụng:

(10 Phút)

GV Đặt câu hỏi.

?- Em hãy nêu KL Về mối quan hệ giữa I và U? Đồ thị biểu diễn mối quan hệ này có đặc điểm gì?

GV cho 2 HS lên bảng trả lời câu C4 và C5

-Cho học sinh nhận xét.

GV nhận xét.

·        Hưỡng dẫn về nhà

–         Học thuộc phần ghi nhớ

–         Làm tiếp câu C3 và bài tập 1.1 ;1.2; 1.3; 1.4; (SBT/4)

–         Đọc và nghiên cứu trước bài 2

–         Đọc phần có thể em chưa biết.

I- THÍ NGHIỆM

1-Sơ đồ mạch điện:(SGK)

2- Tiến hành thí nghiệm.

Hoạt động nhóm:

+Các nhóm mắc sơ đồ H1.1 (SGK)

+ Tiến hành đo, ghi kết quả đo được vào bảng 1 (SGK).

Hs: Báo cáo kết quả

– Thảo luận câu C₁ và trả lời

C₁: Khi tăng (giảm) U giữa 2 đầu dây bao nhiêu lần thì I cũng tăng (giảm) bấy nhiêu lần.

II- ĐỒ THỊ BIỂU DIỄN SỰ PHỤ THUỘCCỦA CƯỜNG ĐỘ DÒNG ĐIỆN VÀ HIỆU ĐIỆN THẾ

1- Dạng đồ thị

Hs: Đọc thông báo về dạng đồ thị  trong SGK và trả lời câu hỏi của Gv.

Hs: Hoạt động cá nhân để trả lời câu C₃

HS :Thảo luận nhóm để rút ra nhận xét dạng đồ thị và kết luận.

1-    Kết luận: (SGK/5)

HS trả lời câu hỏi của GV.

2 HS đọc phần ghi nhớ.

III-VẬN DỤNG:

C4

C5 : Cường độ dòng điên chạy qua dây dẫn tỷ lệ thuận với hiệu điện thế giữa hai đầu dây.

HS2: Chữa bài tập 1.2 và 1.4 (SBT/4)

GV: nhận xét và cho điẻm.

GV: Đặt vẫn đề như SGK.

Hoạt động 2: Xác đinh thương  đối với mỗi dây. (20 Phút)

GV: Treo bảng 1 và 2 lên bảng.

+Treo bảng kẻ sẵn để ghi giá trị thương .

+ Yêu cầu HS tính thương  và báo cáo kết quả.

+Y/c HS trả lời câu hỏi C2 và cho cả lớp thảo luận

Em hãy đổi 0,5MW =………….KW    =……………W

Điện trở có ý nghĩa như thế nào?

Hoạt động 3: Phát biểu và viết hệ thức của định luật ôm (5 Phút)

Hệ thức của định luật ôm được viết như thế nào?

Dựa vào hệ thức em hãy phát biểu bằng lời

Hoạt động 4: Củng cố – Vận dụng

(13 Phút)

+Công thức R =  để tính gì?

+Từ công thức đó ta có thể nói U tăng bao nhiêu lần thì R cũng tăng bấy nhiêu lần được không? Vì sao?

GV cho HS làm câu C3 và C4

Y/c 2 HS lên bảng trình bày

*hướng dẫn về nhà

+Nắm chắc công thức I =

+Học thuộc phần ghi nhớ

+Đọc phần có thể em chưa biết

+Đọc chước bài thực hành

+Kẻ sẵn mẫu báo cáo và trả lời trước các câu hỏi ở bài thực hành.

I – ĐIỆN TRỞ CỦA DÂY DẪN.

1- Xác định thương

HS: hoạt động cá nhân tính thương  ở bảng 2 và điền kết quả vào bảng sau.

C1:

HS: trả lời C2

2- Điện trở.

HS đọc phần thông báo khái niệm điện trở.

HS: trả lời câu hỏi của GV, và ghi tóm tắt.

R =  không đổi ; R là điện trở

Kí hiệu điện trở trên mạch điện
+đơn vị điện trở là ôm .kí hiệu W

+Ngoày ra còn dùng đơn vị là KW;MW

1KW =1000 MW  = 1000000W

*ý nghĩa của điện trở(SGK)

II-ĐỊNH LUẬT ÔM

1-Hệ thức

HS viết hệ thức vào vở

I = U/R

Trong đó U đo bằng (V)

I————(A)

R———–(W)

2-Định luật

HS phát biểu định luật như SGK

HS trả lời câu hỏi của GV

+R = để tính điện trở của dây dẫn

+Không thể nói U tăng bao nhiêu lần thì R tăng bấy nhiêu lần được .Vì R không đổi.

C3 : áp dụng CT :

I = => U = I.R = 12.0,5 = 6V

C4: R₂ =3R₁ ;U = U₁ =U₂

So sánh I₁ và I₂

Ta có I₁ =; I₂ =

=> I₁ =3I₂

+Gọi HS nhận xét câu trả lời của bạn.

+GV đánh gia nhận xét chung về sự chuẩn bị của HS.

Hoạt động 2:

Thực hành theo nhóm

(30phút)

+GV chia nhóm và phân công nhóm trưởng

+Y/c nhóm trưởng phân công nhiệm vụ cho các bạn trong nhóm

+GV nêu Y/c chung của tiết thực hành

về thái độ ,ý thức thực hành.

+Giao dụng cụ cho các nhóm

+Y/c các nhóm tiến hành TN theo nội dung muc II (SGK/9)

+GV theo dosi giúp đỡ HS mắc mạch điện ,kiểm tra  các điểm tiếp xúc,đặc biệt là cách mắc Vôn kế và Ampe kế

+Lưu ý cách đọc kết quả ,đọc trung thực,chính xác ở các lần đo.

GV cho HS hoàn thành báo cáo và trao đổi nhóm để nhận xét về nguyên nhân gây ra sự khác nhau của các trị số điện trở vừa tính được qua mỗi lần đo.

Hoạt động 3: Tổng kết đánh gí thái độ học tập của HS. (5 Phút)

+GV thu báo cáo

+Nhận xét rút kinh nghiệm về:

-Thao tác TN

-Thái độ học tập của nhóm

-ý thức kỉ luật

*Hướng dẫn về nhà

+Ôn lại kiến thức về mạch điện nối tiếp và song song.

+nhóm trưởng phân công nhiệm vụ.

Các nhóm nhận dụng cụ.

HS các nhóm tiến hành làm TN theo mục II (SGK/9) và hưỡng dãn của GV.

+Tất cả HS trong nhóm đều tham gia mắc hoặc theo dõi kiểm tra cách mắc của bạn.

+đọc kết quả trung thực,chính xác.

+Cá nhân HS hoà thành báo cáo thực hành mục a.); b.)

+Trao đổi nhóm hoàn thành nhận xét mục c.)

HS nộp báo cáo

+Nghe hướng dẫn về nhà

Kiến thức cần đạt

Trong đoạn mạch gồm 2 bóng đèn mắc nối tiếp:

1. Cường độ dòng điện chạy qua mỗi đèn có mối liên hệ ntn với cường độ dòng điện trong mạch chính?

2. HĐT giữa hai đầu đoạn mạch có mối liên hệ ntn với HĐT giữa 2 đầu mỗi đèn?

HS: Quan sát tranh vẽ trả lời

HĐ2: Nhận biết đoạn mạch gồm 2 điện trở mắc nối tiếp :

GV: Treo tranh vẽ hình 4.1 lên bảng. Yêu cầu hs quan sát và nhận xét các điện trở R₁, R₂ và Ampe kế được mắc ntn trong mạch điện?

HS: Quan sát hình vẽ, làm việc cá nhân với C1

GV: Thông báo: Trong đoạn mạch nối tiếp thì 2 điện trở chỉ có 1 điểm chung, đồng thời I chạy qua chúng có cường độ bằng nhau tức là hệ thức (1) (2) vẫn đúng với đoạn mạch nt.

HS: Ghi vở

GV: Yêu cầu hs vận dụng những kiến thức vừa ôn tập và hệ thức của định luật Ôm để trả lời C2.

HS: Làm việc cá nhân hoàn thành C2.

GV: Tuỳ từng đối tượng hs mà có thể  yêu cầu hs tự bố trí TN để kiểm tra lại các hệ thức (1), (2)

HĐ3: Xây dựng công thức tính R_tđ của đoạn mạch gồm 2 điện trở mắc nt

GV: Yêu cầu hs đọc sgk mục 1 phần II rồi trả lời câu hỏi: Thế nào là một điện trở tương đương của một đoạn mạch.

HS: Cá nhân đọc sgk tìm hiểu khái niệm R_tđ­.

GV: Hướng dẫn hs dựa vào bt (1), (2) và hệ thức của ĐL Ôm để xây dựng CT tính R_tđ. Gọi đại diện 1 hs lên bảng trình bày cách làm.

HS: Dưới sự hướng dẫn của gv cá nhân tự rút ra công thức tính R_tđ.

HĐ4: Tiến hành TN kiểm tra

GV: Yêu cầu các nhóm lên nhận dụng cụ TN

HS: Đại diện các nhóm lên nhận dụng cụ. Nhóm trưởng phân công công việc cho các thành viên trong nhóm

GV: Yêu cầu hs đọc thông tin mục 3 phần II trong sgk sau đó yêu cầu các nhóm thảo luận nêu phương án tiến hành TN với các dụng cụ đã cho.

HS: Làm việc cá nhân đọc sgk. Thảo luận nhóm nêu phương án tiến hành TN.

GV: Nhận xét – Chốt lại các bước tiến hành TN.

GV: Yêu cầu hs tiến hành TN.

HS: Tiến hành TN theo nhóm

GV: Nhắc nhở hs phải ngắt khoá K ngay khi đã đọc số chỉ trên Ampe kế.

Theo dõi kiểm tra các nhóm trong quá trình lắp mạch điện – kiểm tra các mối nối và mạch điện của các nhóm.

GV: Yêu cầu 4 nhóm báo cáo kết quả thí nghiệm.

HS: Đại diện các nhóm báo cáo kết quả thí nghiệm.

GV: Nhận xét – khẳng định kết quả đúng.

GV: Yêu cầu nhóm thảo luận rút ra KL.

HS: Thảo luận nhóm để rút ra kết luận.

GV: Yêu cầu hs đọc phần thông báo trong sgk.

HS: Đọc thông báo trong sgk.

HĐ4: vận dụng

GV: Yêu cầu hs đọc và hoàn thành C4, C5.

HS: Làm việc cá nhân trả lời C4, C5.

GV: 1. Cần mấy công tắc để điều khiển đoạn mạch nt?

2. Trong sơ đồ H4.3 sgk có thể chỉ mắc 2 điện trở có trị số thế nào nối tiếp với nhau (thay vì phải mắc 3 điện trở).

3. Nêu cách tính điện trở tương đương của đoạn mạch AC.

C₅

R₁₂ = 20 +20

= 2.20 = 40 Ù

R_AC =R₁₂ + R₃

= R_AB +R₃  =60

1. Nhắc lại kiến thức ở lớp 7:

Trong đoạn mạch gồm Đ₁ nt Đ₂ thì:

I = I₁ = I₂.  (1)

U  = U₁ + U₂. (2)

2. Đoạn mạch gồm 2 điện trở mắc nối tiếp:

a) Sơ đồ:

b) Các hệ thức đối với đoạn mạch gồm R₁ nt R₂

Cường độ dòng điện:

I = I₁ =I₂  (1)

– Hiệu điện thế:

U = U₁ + U₂  (2)

– Hiệu điện thế hai đầu mỗi điện trở tỉ lệ thuận với điện trở đó.

 . (3)

II. Điện trở tương đương của một đoạn mạch nt:

1. Khái niệm R_tđ sgk).

–

 Ký hiệu: R_tđ

2. Công thức tính:

Theo (2) ta có U  = U₁ + U₂ = IR₁ + IR₂ = I(R₁ + R₂) =IR_tđ.

Vậy suy ra

R_tđ­ = R₁ + R₂  (4)

3. Thí nghiệm kiểm tra:

a) Sơ đồ: H4.1.

b) Tiến hành:

– Bước 1: Mắc điện trở R=6W nt với R=10W. Hiệu chỉnh biến thế nguồn để U_ra = 6V. Đọc I₁.

– Bước 2: Thay 2 điện trở trên bằng điện trở có R=16W. U_ra = 6V. Đọc I₂.

– Bước 3: So sánh I₁ và I₂ => mlh giữa R₁, R₂, R_tđ.

4. Kết luận

Đoạn mạch gồm 2 điện trở mắc nối tiếp có điện trở tương đương bằng tổng các điện trở thành phần.

R_TĐ = R₁ +R₂

III. Vận dụng:

C₄: +Khi công tắc K mở hai đèn không hoạt động vì mạch hở.

+Khi công tắc đóng cầu chì bị đứt, hai đèn cũng không hoạt động vì mạch hở.

+ Khi công tắc đóng, dây tóc Đ₁ bị đứt thì Đ₂ cũng không sáng vì mạch hở.

HĐ 2: Ôn lại  kiến thức cũ và nhận biết đoạn  mạch gồm 2 điện trở mắc song song. (10 phút)

GV đặt câu hỏi :

Trong đoạn mạch gồm 2 đèn mắc song song thì I qua mỗi đèn có mqh như thế nào với I mạch chính ?

U giữa 2 đầu đoạn mạch có mqh như thế nào với U giữa 2 đầu mỗi đèn ?

+Y/c HS quan sát sơ đồ mạch điện H5.1 và cho biết R₁ và R₂ được mắc với nhau như thế nào ? Để tả lời C1

+Nêu vai trò của Vôn kế và Ampe kế trong sơ đồ ?

GV thông báo các hệ thức về mqh giữa U và I trong đoạn mạch gồm 2 đèn mắc song song vẫn đúng cho trường hơp 2 điện trở R₁//R₂.

+Y/c hs lên bảng viết hệ thức với 2 điện trở R₁//R₂

GV cho HS trả lời câu C2 theo nhóm

GV nhận xét và bổ sung sai sót.

+Từ biểu thức (3) em hãy phát biểu bằng lời mqh giữa I qua mạch rẽ và điện trở thành phần.

HĐ3: Xây dựng  công thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch gồm 2 điện trở mắc song song.(20 phút)

+Y/c HS cá nhân hoàn thành câu C3 .

-Viết hệ thức liên hệ giữa I  ; I₁ ; I₂.

-Vận dụng công thức định luật ôm thay I theo U và R.

+GV: Chúng ta đã xây dựng được công thức tính điện trở tương đương đối với đoạn mạch song song.=> Hãy nêu cách tiến hành TN kiểm tra công thức (4).

+Y/c HS nêu được dụng cụ TN và các bước tiến hành TN.

+Mắc mạch điện theo sơ đồ H5.1.Trong đó R₁;R₂;U_ABđã biết).

-Đọc số chỉ của (A) => I_AB

-Thay R₁; R₂ bằng đtrở tương đương

giữ U_AB không đổi.

-Đọc số chỉ của (A) => I’_AB

-So sánh I_AB và I’_AB => Kết luận.

+Y/c HS các nhóm tiến hành TN

+ Gọi đại diện nhóm báo cáo kết quả TN và rút ra kết luận từ lí thuyết và kiểm tra bằng thực nghiệm.

HĐ 4: Củng cố – Vận dụng. (10 p)

+Y/c HS phát biểu thành lời mqh giữa U;I;R trong đoạn mạch song song.

+Y/c HS  trả lời C4. C5

GV mở rộng cho trường hợp n điện trở mắc song song :

U = U₁ = U₂ =…………= U_n

I = I₁ + I₂ +………….+ I_n

=>I = I₁ = I₂ = = 0,2A

Vậy số chỉ của (A) là 0,2A.

b.)R_AB =R₁ + R₂ = 5 + 15 =20W

U_AB = I.R_AB = 0,2. 20 = 4V

I – CƯỜNG ĐỘ DÒNG ĐIỆN VÀ HIỆU ĐIỆN THẾ TRONG ĐOẠN MẠCH SONG SONG.

1-Ôn lại kiến thức cũ.

HS: Đoạn mạch gồm 2 đèn mắc //:

I = I₁ + I₂             (1)

U = U₁ = U₂         (2)

2-Đoạn mạch gồm 2 điện trở mắc //

C1 R₁//R₂

+ (A) đo I chạy trong mạch chính

+ (V) đo U ở 2 đầu mỗi điện trở và giữa 2đầu cả đoạn mạch

HS viết được:

U_AB = U₁ = U₂

I_AB = I₁ + I₂

HS các nhóm trả lời câu C2.

C2: Vì R₁ // R₂ => U = U₁ = U₂

U₁ = I₁ . R₁     ; U₂ = I₂..R₂

=>I₁.R₁ = I₂ . R₂  =>  (3)

+ Từ (3) HS nêu được : Trong đoạn mạch song song I qua mạch rẽ tỉ lệ nghịch với điện trở thành phần.

II-ĐIỆN TRỞ TƯƠNG ĐƯƠNG CỦA ĐOẠN MẠCH SONG SONG .

1-Công thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch gồm 2 điện trở mắc song song.

+ Cá nhân HS hoàn thành câu C3.

C3: Vì R₁//R₂ => I = I₁ + I₂

Mà U = U₁  =  U₂

=> (4) => (4’)

2-Thí nghiệm kiểm tra.

+ HS nêu cách tiến hành TN kiểm tra.

+ HS tiến hành TN theo nhóm

+ Đại diện 1 nhóm nêu kết quả

+ HS nêu được kết luận và ghi vở

*Đối với đoạn mạch gồm 2 điện trở mắc song song thì nghich đảo điện trở tương đương băng tổng nghịch đảo của các điện trở thành phần.

C4: Đ và (M) mắc song song với nguồn.

+Sơ đồ mạch điện.

+nếu Đ không hoạt động thì (M) vẫn hoạt đông vì (M) vẫn được mắc vào hiệu điện thế đã cho.

C5: HS hoat đông cá nhân.

R₁₂==15W10W

*Hướng dẫn về nhà:

+Học thuộc phần ghi nhớ.

+Đọc phần có thể em chưa biết.

+Làm bài tập 5.1 => 5.6 (SBT/9-10)

HĐ2: Giải bài tập 1. (10 phút)

+ Gọi một học sinh đọc đề bài bài 1.

+ Gọi 1 học sinh tóm tắt đề bài.

+ Yêu cầu cá nhân HS giải bài tập 1

+ GV hướng dẫn chung cả lớp giải bài tập 1 bằng cách trả lời các câu hỏi:

– Cho biết R₁ và R₂ được mắc với nhau như thế nào? Am pe kế, vôn kế đo những đại lượng nào trong mạch điện?

– Vận dụng công thức nào để tính điện trở tương đương R_tđ và R₂ ? ® Thay số tính R_tđ ® R₂

+ Yêu cầu HS nêu các cách giải khác. Có thể HS đưa ra cách giải như: Tính U₁  sau đó tính U₂ ® R₂ và tính R_tđ = R₁ +R_2.

HĐ3: Giải bài tập 2. (10 phút)

+ Gọi một học sinh đọc đề bài bài 2

+ Yêu cầu  cá nhân học sinh giải đề bài 2 ( có thể tham khảo gợi ý cách giải SGK) theo đúng các bước giải.

+ sau khi học sinh làm bài xong, GV thu bài của 1 số HS để kiểm tra .

+ Gọi 1 HS lên chữa phần a); 1 HS chữa phần b)

+ Gọi HS khác nêu nhận xét; Nêu các cách giải khác.

+ Phần b) HS có thể đưa ra cách giải khác

HĐ4: Giải bài tập 3. (15 phút)

* Tương tự  GV hưỡng dẫn HS giải bài tập 3

+R₂ và R₃ mắc như thế nào với nhau?

+R₁ mắc như thế nào với đoạn mạch MB ?(A)đo gì ?

+Viết công thức tính R_AB theo R₁ và R_MB

GV hướng dẫn:

Muốn tính R_AB ta phải tính R_MB

+Tính R_MB như thế nào ?

+Em có nhận xét gì về I₁; I_MB ; I ?

Vậy tính I như thế nào ?

+ Muốn tính I₂ và I₃ ta phải biết những đại lượng nào ?

HĐ5: Củng cố. Hướng dẫn về nhà.(3 phút)

GV đặt câu hỏi:

+Muốn giải bài tập định luật ôm cho đoạn mạch ta cần tiến hành mấy bước ? Đó là những bước nào ?

*Hướng dẫn về nhà:

+Xem lại các bài đã giải

+Làm bài tâp 6.1 –>6.5 (SBT)

+ Đọc trước bài 7 SGK/19……..)

Bài 1:

+ HS đọc đề bài bài 1

+ Cá nhân HS tóm tắt bài vào vở và giải bài tập 1

Tóm tắt:

R₁= 5 W   U_v = 6V     I_A  = 0,5 A

a) R_tđ = ?       b) R₂ = ?

Bài giải:

Vì  R₁ nt R₂ ®I_A = I_AB = 0,5 A

U_V = U_AB = 6 V

a) R_tđ = = 12 (W)

Điện trở tương đương của đoạn mạch AB là 12 W.

b) Vì R₁ nt R₂ ®R_tđ = R₁ + R₂

®R₂ = R_tđ– R₁ = 12 W – 5W = 7W

Vậy điện trở R₂ bằng 7W.

–         HS chữa bài vào vở.

Bài 2.

Tóm tắt

R₁= 10W ; I_A1 = 1,2 AI_A = 1,8 A

a) U_AB = ?  b) R₂ = ?

Bài giải.

a) (A) nt R₁ ® I₁ = I_A1 = 1,2 A

(A) nt (R1 // R2) ® I_A = I_AB = 1,8A

Từ công thức: I = ® U = I. R

® U1  = I1 . R1 = 1,2. 10 = 12 (V )

R1 // R2® U1 = U2 = Uab = 12 (V)

Hiệu điện thế giữa 2 điểm AB là 12V

b) Vì R1 // R₂® I = I₁ + I₂

I2 = I- I1.. =1,8 – 1,2 = 0,6A

Mà U2 = 12V

R₂=

Bài3:

Vì (A) nt ( R₂ // R₃)

R_MB =

Vì R₁ nt R_MB nên:

R_AB = R₁ + R_MB = 15 + 15 =30W

b.) Vì R₁ nt R_MB nên: I₁ = I_MB = I = =

Vì R₂//R₃ –> U₂ = U₃ = U_MB =I_mB = 0,4.15 =6V

I₂ = =

I₃ = =

HĐ2: Giải bài tập 1. (10 phút)

+ Gọi một học sinh đọc đề bài bài 1.

+ Gọi 1 học sinh tóm tắt đề bài.

+ Yêu cầu cá nhân HS giải bài tập 1

+ GV hướng dẫn chung cả lớp giải bài tập 1 bằng cách trả lời các câu hỏi:

– Cho biết R₁ và R₂ được mắc với nhau như thế nào? Am pe kế, vôn kế đo những đại lượng nào trong mạch điện?

– Vận dụng công thức nào để tính điện trở tương đương R_tđ và R₂ ? ® Thay số tính R_tđ ® R₂

+ Yêu cầu HS nêu các cách giải khác. Có thể HS đưa ra cách giải như: Tính U₁  sau đó tính U₂ ® R₂ và tính R_tđ = R₁ +R_2.

HĐ3: Giải bài tập 2. (10 phút)

+ Gọi một học sinh đọc đề bài bài 2

+ Yêu cầu  cá nhân học sinh giải đề bài 2 ( có thể tham khảo gợi ý cách giải SGK) theo đúng các bước giải.

+ sau khi học sinh làm bài xong, GV thu bài của 1 số HS để kiểm tra .

+ Gọi 1 HS lên chữa phần a); 1 HS chữa phần b)

+ Gọi HS khác nêu nhận xét; Nêu các cách giải khác.

+ Phần b) HS có thể đưa ra cách giải khác

HĐ4: Giải bài tập 3. (15 phút)

* Tương tự  GV hưỡng dẫn HS giải bài tập 3

+R₂ và R₃ mắc như thế nào với nhau?

+R₁ mắc như thế nào với đoạn mạch MB ?(A)đo gì ?

+Viết công thức tính R_AB theo R₁ và R_MB

GV hướng dẫn:

Muốn tính R_AB ta phải tính R_MB

+Tính R_MB như thế nào ?

+Em có nhận xét gì về I₁; I_MB ; I ?

Vậy tính I như thế nào ?

+ Muốn tính I₂ và I₃ ta phải biết những đại lượng nào ?

HĐ5: Củng cố. Hướng dẫn về nhà.(3 phút)

GV đặt câu hỏi:

+Muốn giải bài tập định luật ôm cho đoạn mạch ta cần tiến hành mấy bước ? Đó là những bước nào ?

*Hướng dẫn về nhà:

+Xem lại các bài đã giải

+Làm bài tâp 6.1 –>6.5 (SBT)

+ Đọc trước bài 7 SGK/19……..)

Bài 1:

+ HS đọc đề bài bài 1

+ Cá nhân HS tóm tắt bài vào vở và giải bài tập 1

Tóm tắt:

R₁= 5 W   U_v = 6V     I_A  = 0,5 A

a) R_tđ = ?       b) R₂ = ?

Bài giải:

Vì  R₁ nt R₂ ®I_A = I_AB = 0,5 A

U_V = U_AB = 6 V

a) R_tđ = = 12 (W)

Điện trở tương đương của đoạn mạch AB là 12 W.

b) Vì R₁ nt R₂ ®R_tđ = R₁ + R₂

®R₂ = R_tđ– R₁ = 12 W – 5W = 7W

Vậy điện trở R₂ bằng 7W.

–         HS chữa bài vào vở.

Bài 2.

Tóm tắt

R₁= 10W ; I_A1 = 1,2 AI_A = 1,8 A

a) U_AB = ?  b) R₂ = ?

Bài giải.

a) (A) nt R₁ ® I₁ = I_A1 = 1,2 A

(A) nt (R1 // R2) ® I_A = I_AB = 1,8A

Từ công thức: I = ® U = I. R

® U1  = I1 . R1 = 1,2. 10 = 12 (V )

R1 // R2® U1 = U2 = Uab = 12 (V)

Hiệu điện thế giữa 2 điểm AB là 12V

b) Vì R1 // R₂® I = I₁ + I₂

I2 = I- I1.. =1,8 – 1,2 = 0,6A

Mà U2 = 12V

R₂=

Bài3:

Vì (A) nt ( R₂ // R₃)

R_MB =

Vì R₁ nt R_MB nên:

R_AB = R₁ + R_MB = 15 + 15 =30W

b.) Vì R₁ nt R_MB nên: I₁ = I_MB = I = =

Vì R₂//R₃ –> U₂ = U₃ = U_MB =I_mB = 0,4.15 =6V

I₂ = =

I₃ = =

ĐVĐ: Chúng ta đã biết với mỗi dây dẫn thì R không đổi.Vậy điện trở mỗi dây dẫn phụ thuộc như thế nào vào bản thân của dây dẫn đó ?

HĐ2: Tìm hiểu điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào những yếu tố nào  (10p)

GV đặt câu hỏi :

+Nếu đặt 1 hiệu điện thế vào 2 đầu của 1 dây dẫn thì có dòng điện chạy qua nó không ? Khi đó dây dẫn có 1 điện trở xác định không ?

+Y/c HS quan sát H 7.1 và quan sát trực tiêp các cuộn dây của bộ TN xem chúng có những yếu tố nào khác nhau không ? Điện trở của các dây này liệu có như nhau không ?

+Để xác định xem điện trở của các dây dẫn có phụ thuộc vào các yếu tố trên không ta phải làm TN như thế nào ?

HĐ3: Xác định sự phụ thuộc của điện trở vào chiều dài dây dẫn.(15 p)

+GV Y/c các nhóm nêu dự đoán theo Y/c của câu C1.

GV thống nhất phương án TN –>Mắc mạch điện theo sơ đồ H7.2a.

+Y/c các nhóm nhận dụng cụ TN và tiến hành TN. Ghi kết quả vào bảng 1.

GV theo dõi các nhóm , quan sát và hướng dẫn các nhóm mắc mạch điện.

+Tương tự Y/c các nhóm làm TN theo sơ đồ H7.2b; H7.2c.

+Qua kết quả TN em có nhận xét gì về dự đoán  ở câu C1 ?

+Y/c HS nêu kết luận của TN kiểm tra .

+GV : Với 2 dây dẫn có điện trở tương ứng là R₁ ; R₂ có cùng tiết diện và được làm từ cùng 1 vật liệu .Chiều dài tương ứng là l₁; l₂ thì R₁/R₂ = l₁/l₂

HĐ4: Vận dụng – Củng cố.(13 p)

+Y/c HS hoàn thành câu C2;C3 và C4

+Hướng dẫn HS thảo luận câu C2;C3;C4.

GV: Qua bài học hôm nay ta cần nắm được kiến thức nào ?–>Cho HS đọc phần ghi nhớ (SGK)

*Hướng dẫn về nhà:

+Học thuộc phần ghi nhớ .

+Làm bài tập 7.1 –> 7.4 (SBT)

+Đọc phần có thể em chưa biết.

+Đọc trước bài 8 (SGK/22)

R = R₁ + R₂

HS2:Vẽ sơ đồ mạch điện sử dụng Vôn kế và Ampe kế để đo điện trở của 1 dây dẫn.

HS trong lớp nhận xét :

I-XÁC ĐINH SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ DÂY DẪN VÀO MỘT TRONG NHỮNG YẾU TỐ KHÁC NHAU.

HS quan sát H7.1 và nêu được các dây dẫn này khác nhau :

+Chiều dài của dây.

+Tiết diện của dây.

+Chất liệu làm dây.

+Đại diện nhóm trình bày phương án TN.

HS thảo luận nhóm tìm ra phương án làm TN kiểm tra sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn vào chiều dài của dây

II-SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO CHIỀU DÀI DÂY DẪN.

1-Dự kiến cách làm TN

HS dự đoán câu C1.

C1 : +Dây dẫn dai 2l thì có điện trở là 2R

+Dây dẫn dai 3l thì có điện trở là 3R

2-TN kiểm tra.

+Các nhóm nhận dụng cụ và tiến hành TN theo sơ đồ H7.2 a,b,c.

–>Ghi kết quả vào bảng1 (SGK/20)

HS thảo luận kết quả bảng 1.

+HS nhận xét: Dự đoán ở câu C1 đúng như kết quả TN.

+HS đưa ra kết luận:

*Kết luận: Điện trở của dây dẫn có cùng tiết diện và được làm từ cùng một loại vật liệu thì tỉ lệ thuận với chiều dài của mỗi dây.

+Cá nhân HS hoàn thành câu C2;C3;C4.

C2: U không đổi .Nếu mắc đèn bằng dây dẫn dài thì điện trở càng lớn –>I càng nhỏ(Định luật ôm)–>Đèn sáng yếu hơn.

C3: Điện trở của cuộn dây:

R = =20W

Chiều dài của cuộn dây là:

l=

C4: Vì I₁ = 0,25.I₂ =. Nên điện trở của dây thứ  nhất lớn gấp 4 lần dây thứ 2.L₁ = 4l₂

*Ghi nhớ (SGK/21)

GV nhận xét và cho điểm.

ĐVĐ: Điện trở của 1 dây dẫn phụ thuộc như thế nào vào tiết diện của dây:

HĐ2: Nêu dự đoán về sự phụ thuộc của điện trở vào tiết diện của dây.

+Để xét sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn vào tiết diện của dây thì phải sử dụng dây dẫn loại nào ?

GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK để tìm hiểu mạch điện H8.1.

+Cho HS  nhóm trả lời câu C1.

GV hướng dẫn HS  áp dụng công thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch //.

GV giới thiệu các điện trở R₁ ; R₂ ; R₃ trong  mạch điện H8.2(SGK).

+HS hoạt động nhóm trả lời câu C2

? Dây dẫn có cùng chiều dài và được làm từ cùng 1 vật liệu thì điện trở của dây có mqh như thế nào với tiết diện của dây ?

HĐ3: Thí nghiệm kiểm tra dự đoán. (13 phút)

GV tiến hành TN kiểm tra dự đoán.

+Gọi 1 HS lên bảng vẽ nhanh sơ đồ mạch điện kiểm tra –>Từ đó nêu dụng cụ cần thiết để làm TN và các bước tiến hành TN.

+Y/c HS làm TN theo nhóm để hoàn thành bảng 1.

+Y/c các nhóm thảo luận so sánh kết quả TN với dự đoán ở câu C1. Để rút ra kết luận.

+Y/c HS tính tỉ số và

so sánh với tỉ số

+Gọi HS nhắc lại kết luận về mqh giữa R và S.

HĐ4: Vận dụng – Củng cố: (15 ph)

+Y/c cá nhân HS hoàn thành câu C3.

+Gọi 1 HS lên bảng trả lời C3

+Y/c 1 HS lên bảng làm câu C4.

+GV hướng dẫn HS làm câu C5.

-Em hãy so sánh l₁ và l₂ ?

-Điện trở dây dẫn có S₁ = 0,1mm² có giá trị như thế nào ?

-GV gợi ý: Dây l₂ có tiết diện S₂ như thế nào với so với S₁ ? –>R₂ = ?

+GV hướng dẫn HS làm câu C6.

-Dây sắt l₂ = l₁/4 có R₂ = 120W

–>S₂ = ?

Qua bài học này ta cần nhớ điều gì ?

GV cho HS đọc phần ghi nhớ.

*Hướng dẫn về nhà:

+Học thuộc phần ghi nhớ .

+Làm bài tập 8.1 –> 8.5 (SBT)

+Đọc phần có thể em chưa biết.

+Đọc trước bài 9 (SGK/25)

Vậy

I-DỰ  ĐOÁN  SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO TIẾT DIỆN CỦA DÂY.

+HS các nhóm thảo luận và trả lời câu hỏi của GV.

C1: R₂ =           R₃ =

HS hoạt đông nhóm để trả lời câu C2.

C2: + Tiết diện tăng gấp 2 lần thì điện trở giảm 2 lần: R₂ =

+ Tiết diện tăng gấp 3 lần thì điện trở giảm 3 lần: R₃ =

*Các dây dẫn có cùng chiều dài và được làm từ cùng 1 loại vật liệu. Nếu tiết diện lớn gấp bao nhiêu lần thì điện trở nhỏ đi bấy nhiêu lần.

II- THÍ NGHIỆM KIỂM TRA

+HS các nhóm tiến hành TN kiểm tra và ghi kết qua vào bảng 1(SGK/23).

+HS rút ra kết luận.

*Kết luận: Điện trở của dây dẫn tỉ lệ nghịch với tiết diện của dây.

*Nhận xét:

III-VẬN DỤNG.

+HS trả lời miệng câu C3.

C3: Điện trở của dây dẫn thứ nhất lớn gấp 3 lần điện trở của dây dẫn thứ 2.

+HS lên bảng làm câu C4.

C4: S₁ = 0,5mm² ; S₂ = 2,5mm² =>Dây thứ 2 có tiết diện lớn gấp 5 lần dây thứ nhất.    =>R₂ = R₁ = = 1,1(W)

C5:+ Xét 1 dây dẫn cùng loại l₂ = l₁ có tiết diện S₁ = 0,1mm²

Thì điện trở R = R₁

+Dây dẫn l₂ có S₂ = 0,5mm² = 5S₁ có điện trở là.

R₂ = R₁ = 50(W)

C6: Xét 1 dây sắt có l₂ = 50m =l₁

Có điện trở R₁ = 120(W) thì phải có tiết diện S = S₁

Vậy dây sắt có chiều dài l₂ = 50m ,có điện trở R₂ = 45(W) thì phải có tiết diện là:

S₂ =  = S₁ .S₁

S₂ = .0,2 =  mm²

+ HS đọc ghi nhớ (SGK)

*Ghi nhớ (SGK)

HĐ 2: Tìm hiểu xem điện trở có phụ thuộc vào vật liệu làm dây không ? (15 phút)

+Cho các nhóm đọc câu hỏi C1 và trả lời:

-Ta phải tiến hành đo điện trở của các dây dẫn có đặc điểm gì ?

GV cho các nhóm làm TN theo từng bước a; b; c; d như  (SGK/25).

HĐ 3: Tìm hiểu về điện trở suất(5)

+Y/c HS đọc thông tin mục 1 (SGK/26) và trả lời các câu hỏi:

-Điện trở suất của 1 vật liệu hay 1 chất là gì?

-Kí hiệu điện trở suất ?

-Đơn vị điện trở suất là gì ?

GV treo bảng điện trở suất của 1 số chất ở nhiệt độ 20⁰C lên bảng.

GV gọi HS tra bảng xét điện trở suất của 1 số chất và cho biết ý nghĩa của các con số đó ?

+Y/c HS hoạt động cá nhân để trả lời câu C2,

GV gợi ý:

+Điện trở suất của constantan là bao nhiêu? ý nghĩa con số đó ?

+Dựa vào mqh giữa R và tiết diện của dây dẫn –>Tính điện trở của dây constantan trong câu C2.

HĐ 4: Xây dựng công thức tính điện trở: (5 phút)

+Y/c HS trả lời câu C3–>Hoàn thành bảng 2–>Rút ra công thức tính điện trở của dây dẫn.

+Trong công thức có những đại lượng nào?

HĐ 5: Vận dụng – Củng cố. (13p)

+Y/c HS làm bài tập 9.1 (SBT) giải thích lí do chọn phương án đúng.

Hướng dẫn HS hoàn thành câu C4.

+Để tính điện trở ta vận dụng công thức nào?

+Đại lượng nào đã biết, đại lượng nào phải tìm?

–>Tính S rồi thay vào công thức

R = r. để tính R.

+Qua bài ta cần nắm được những kiến thức nào ?

-Y/c HS đọc phần ghi nhớ.

*Hướng dẫn về nhà:

+Học thuộc phần ghi nhớ .

+làm tiếp câu C5 và C6.

+Làm bài tập 9.1 –> 9.5 (SBT)

+Đọc phần có thể em chưa biết.

+Đọc trước bài 10 (SGK/28)

I-SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ  VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN.

+Các nhóm thảo luận và trả lời C1.

C1: Ta phải tiến hành TN đo điện trở của các dây dẫn có cùng chiều dài và cùng tiết diện nhưng làm bằng những vật liệu khác nhau.

-Thí nghiệm:

các nhóm tiến hành TN và điền kết quả vào bảng sau.

2-Kết luận.

Điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào vật liệu làm dây dẫn.

II-ĐIỆN TRỞ SUẤT – CÔNG THỨC ĐIỆN TRỞ.

1-Điện trở suất.

+Điện trở suất của 1 vật liệu hay (1chất) có trị số băng điện trở của 1 đoạn dây dẫn hình trụ được làm từ vật liệu đó có chiều dài 1m, tiết diện 1m²

+Kí hiệu điện trở suất là : r

+Đơn vị điện trở suất là : Wm

HS tra bảng và giải thích ý nghĩa của các con số đó.

C2: Dây 1m và có tiết diện 1m² thì có điện trở suất là 0,5.10^-6 Wm

+Dây 1m và có tiết diện 1mm² =

10^-6m² thì có điện trở suất là  0,5W

2-Công thức điện trở.

C3: HS hoàn thành bảng 2 (SGK/26)

R₁ =r   ; R₂ =r .l    ;    R₃ =  r.

*Công thức tính điện trở:

R =  r.

r là điện trở suất (Wm)

l là chiều dài dây dẫn (m)

S là tiết diện của dây (m²)

III-VẬN DỤNG.

+Cá nhân HS hoàn thành bài 9.1

Bài 9.1 (SBT)

Chọn C ( Vì bạc có điện trở suất nhỏ nhất trong số 4 kim loại đã cho).

HS hoàn thành câu C4.

C4: tiết diện dây đồng là.

S = p r² = p. = 3,14.= 0,785mm²

S = 0,785.10^-6m²

R = r.= = 0,087(W)

HS đọc ghi nhớ (SGK/27)

Ghi nhớ (SGK/27)

Hoạt động 2: Tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của biến trở. (10 phút)

+GV treo tranh vẽ các loại biến trở.

Y/c HS quan sát ảnh chụp các loại biến trở, kết hợp với H10.1, để trả lời câu C1.

+GV: Đưa ra các loai biến trở thật cho các nhóm.

-Nếu mắc 2 đầu A; B của cuộn dây này nối tiếp vào mạch điện thì khi dịch chuyển con chạy C, biến trở có tác dụng thay đổi điện trở không? HSLG Y/C giải thớch.

+Cho HS thảo luận nhóm trả lời câu C3

-Nếu mắc nối tiếp vào chôt A và N trong H10.1a,b thì khi dịch chuyển C điện trở của mạch có thay đổi không ?

–>Vậy muốn biến trở con chay này có tác dụng làm thay đổi điện trở trong mạch phải mắc nó vào mạch qua các chốt nào ?

+Gọi HS trả lời câu C4.

*GV: Để tìm hiểu xem biến trở được sử dụng như thế nào ? Ta tìm hiểu sang phần 2

Hoạt đông 3: Sử dụng biến trở để điều chỉnh cường độ dòng điện .

(10 phút)

+Qua TN Y/c Học sinh cho biết :

-Biến trở là gì ?

-Biến trở có thể dùng để làm gì ?

–>Y/c HS ghi kết luận vào vở.

+GV liên hệ thực tế: 1 số thiết bị điện sử dụng trong gia đình có sử dụng biến trở:

-Biến trở than (Chiết áp) như  Radio, tivi,đèn để bàn….

-Biến trở tay quay như hộp số quạt trần,hộp số bàn là….

Hoạt đông 4: Tìm hiểu điện trở trong kĩ thuật. (10 phút)

+Hướng dẫn chung cả lớp trả lời câu C7

+Y/c HS quan sát các loại điện trở dùng trong kĩ thuậtcủa nhóm mình , kết hợp với câu C8 nhân dạng 2 loại điện trở trong kĩ thuật.

+GV nêu VD cụ thể cách đọc trị số của 2 loại điện trở dùng trong kĩ thuật.

HSLG y/c phải nhận biết được R vũng màu

Hoạt động 5: Vận dụng – Củng cố.

 (8 phút)

+Y/c cá nhân HS hoàn thành câu C9 ; C10.

+Cho 1 HS lên bảng làm câu C10.

GV gợi ý:

-Ta phải tímh chiều dài của dây.

-Tính chiều dài của 1 vòng dây.

-Tính số vòng dây.

*Qua bài học hôm nay ta cần nhớ kiến thức nào ?

*Hướng dẫn về nhà:

+Học thuộc phần ghi nhớ .

+Làm bài tập 10.1 –> 10.6 (SBT)

+Đọc phần có thể em chưa biết.

+Giải trước các bài tập ở bài 11  (SGK/32-33)

1-Tìm hiểu cấu tạo và hoạt đông của biến trở.

HS quan sát tranh  các loại biến trở để trả lời C1.

C1: Các loại biến trở gồm: Biến trở (tay quay,con chay, than)

HS nhận dạng các loại biến trở.

HS hoạt động nhóm để trả lời câu C2.

C2:+Mắc mạch điện nối tiếp với 2 chốt A ; B thì khi dịch chuyển con chạy C biến trở không có tác dụng làm thay đổi điện trở. Vì không làm thay đổi chiều dài của dây.

HS các nhóm thảo luận câu C3.

C3: +Mắc vào 2 chốt A và N thì điện trở của đoạn mạch thay đổi .Vì khi dịch chuyển con chay C  sẽ làm thay đổi chiều dài của cuộn dây –>Điện trở của biến trở thay đổi.

2 – Sử dụng biến trở để điều chỉnh cường độ dòng điện.

HS hoạt động nhóm làm câu C5.

C5: +Vẽ mạch điện

HS lên bảng vẽ

HS: (20W – 2A) có nghĩa là điện trở lớn nhất của biến trở là 20W  ,cường độ dòng điện tối đa đi qua biến trở là 2A.

3-Kết luận.

*Biến trở là điện trở có thể làm thay đổi trị số điện trở.Và có thể dùng để điêu chỉnh cường độ dòng điện trong mạch.

II-CÁC ĐIỆN TRỞ DÙNG TRONG KĨ THUẬT.

+Cá nhân HS làm câu C7.

C7: Lớp than hay lớp kim loại mỏng đó có thể có điện trở lớn vì tiết diện S của chúng rất nhỏ –>R rất lớn.

HS quan sát và nhân dạng 2 loại điện trở trong kĩ thuật.

+Có trị số ghi ngay trên điện trở.

+Có trị số được thể hiện bằng các vòng màu trên điện trở.

III-VẬN DỤNG.

HS hoạt động cá nhân trả lời câu C9; C10.

C10: Chiều dài của dây hợp kim này là:

R =  r.=>l = RS/r = 9,091(m)

Chiều dài 1 vòng là:

C = 2p.r =p.d = 3,14 . 0,02 = 0,0628(m)

Số vòng dây là:  N = 145(Vòng)

HS đọc phần ghi nhớ SGK

*Ghi nhớ (SGK/30)

Hoạt động 2: Giải bài 1: (8 phút)

GV cho HS đọc đâu bài và treo bảng phụ vẽ mạch điện , tóm tắt bài toán lên bảng.

GV hướng dẫn HS cách đổi đơn vị diện tích theo số mũ cơ số 10.

1m² = 10²dm² = 10⁴cm² = 10⁶mm²

Ngược lại:

1mm² = 10^-6m² ; 1cm² = 10^-4m²

1dm² = 10^-2m²

GV cho HS lên bảmg giải bài 1.

GV: +Muốn tính I ta phải biết những đại lượng nào ?

+Tính R như thế nào ? còn thiếu dữ kiện nào ?

GV cho cả lớp thảo luận và nhận xét.

Hoạt động 3: Giải bài 2. (15 phút)

GV cho HS đọc đầu bài và treo bảng phụ vẽ mạch điện , tóm tắt bài 2 lên bảng.

GV gợi ý:

+Phân tích mạch điện và tóm tắt.

+Để đèn sáng bình thường cần điều kiện gì?

+Em hãy tính điện trở tương đương của đoạn mạch.

+Tính R₂ áp dụng công thức nào ?

GV nhận xét bài làm phần a

+Y/c cá nhân HS tự làm phần b.)

GV: Y/c HS về nhà tìm cách giải khác.

Hoạt động 4: giải bài 3: (13 phút)

GV cho HS đọc đầu bài và treo bảng phụ vẽ mạch điện , tóm tắt bài 2 lên bảng.

GV gợi ý:

+Dây nối MA và NB  coi như 1 điện trở R_d

mắc nối tiiếp với đoạn mạch gồm 2 bóng đèn

R_d nt (R₁ //R₂)

+Muốn tính R_MN ta phải tính được những gì ?

GV gợi ý :Tính R_d và R₁₂.

GV cho HS lên bảng giải phần a.)

GV gợi ý phần b.)

+ Vì R₁ //R₂ =>U₁₂ = U₁ = U₂

Ta phải tính U₁₂

+Muốn tính U₁₂ ta áp dụng công thức nào ?

Cần tìm thêm dữ kiện gì ?

GV cho HS lên bảng giải phần b.)

+Cho cả lớp thảo luận và nhận xét.

Hoạt đông 5: Củng cố – Hướng dẫn về nhà. (2 phút)

GV cho HS nhắc lại các công thức định luật ôm,điện trở của dây dẫn. Các hệ thức của đoạn mạch nối tiếp và song song.

*Hướng dẫn về nhà:

+Giải các bài tập trên theo cách khác

+Làm bài tập 11.1 –>11.4 (SBT/17-18).Đọc trước bài  “Công suất điện”

HS2:  R =  r.

+Bài 10.1 (SBT/15)

áp dụng công thức :  R =  r.

=>l = RS/r =37,5(m)

Bài1: (SGK/32)

HS lên bảng  tóm tắt và giải.

Tóm tắt:   l = 30m ,U = 220V

S = 0,3mm² = 0,3.10^-6m²

Tính I = ?

Giải

Nicrôm có r = 1,1.10^-6(Wm)

+Điện trở của dây dẫn là

R =  r.=110W

Cường độ dòng điện chạy qua dây là:

I == = 2(A)

Bài 2: (SGK/32)

HS tóm tắt:

R_Đ = 7,5W ; I_Đ = 0,6(A); U = 12(V)

a.)Để đèn sáng bình thường R₂ = ?

GIẢI

+Mạch điện gồm R_Đ nt R₂

+Vì đèn sáng bt nên R_Đ = 7,5W

I_Đ = 0,6(A)

Mà R_Đ nt R₂ =>I = I_Đ = I₂ = 0,6A

+Điện trở tương đương của đm là:

R = =20W

Mà R = R₁ = R₂

=>R₂ = R – R₁ =20 –7,5 = 12,5W

b.)Tóm tắt: r = 0,4.10^-6(Wm)

R_b = 30WS = 1mm² = 10^-6m²

Tính l = ?

Giải

áp dụng công thức R =  r.

=>l = RS/r = 75(m)

Bài3: (SGK/33) TT

R₁ = 600W;  R₂ = 900W ;U_MN = 220V

S=0,2mm² = 0,2.10^-6m²

r = 1,7.10^-8(Wm) ; l = 200m

Tính:  a.)R_MN = ? b.)U₁ = ?  ; U₂ = ?

a.)Điện trở của dây dẫn MA và NB là

áp dụng công thức R =  r.

hay R_d =  r.= 17W

Vì R₁ //R₂

=> R₁₂ = ==360W

Đoạn dây MN gồm R_d nt R₁₂

=>R_MN = R_d + R₁₂ =17 + 360 = 377W

b.) áp dụng công thức I =

=>I_MN =  (A)

I_MN = I_d = I₁₂ =  (A)

U₁₂ = U₁ = U₂ = I₁₂.R₁₂ = .360 = 210V

*GV: Tổ chức tình huống học tập.

+GV đưa ra bảng điện lắp sẵn 2 bóng đèn như H12.1 đã chuẩn bị trước và bật công tắc.

+Y/c HS so sánh độ sáng của 2 bóng đèn

GV đặt vẫn đề như (SGK/34)

HĐ2: Tìm hiểu công suất định mức của các dụng cụ điện: (12 phút)

+Cho HS quan sát 1 số dụng cụ dùng điện như bóng đèn ,máy sấy tóc….

+Gọi HS đọc số ghi trên các dụng cụ đó.

+Y/c HS đọc số ghi trên 2 bón đèn ở TN ban đầu và trả lời câu C1.

+GV: Làm lại TN thử lại độ sáng của 2 đèn để chứng minh với cùng U thì đèn 100W sáng hơn đén 25W.

GV: Đặt câu hỏi:

+Lớp 7 ta đã biết số Vôn có ý nghĩa như thế nào.?

Lớp 8 oát là đơn vị của đại lượng nào ?

+Số oát ghi ở trên mỗi dụng cụ điện  có ý nghĩa như thế nào ?

+Y/c HS đọc thông báo mục 2.

GV cho 1- 2 HS nêu ý nghĩa các con số ghi trên mỗi dụng cụ dùng điện.

+Y/c HS hoạt động cá nhân để trả lơìi câu C3.

+Treo bảng công suất của 1 số dụng cụ dùng điện thường dùng.

+Y/c HS giải thích 1 – 2 dụng cụ trong bảng.

Hoạt động3: Tìm công thức tính công suất: (10 phút)

+Y/c học sinh nêu mục tiêu TN và nội dung TN như SGK

Y/c HS nêu các bước tiến hàn TN

GV thống nhất các bước tiến hành TN

+Y/c các nhóm tiến hành TN và ghi kết quả vào bảng 2

+HS hoạt động nhóm để trả lời câu C4

–>Công thức tính công suất.

+Y/c HS vận dụng định luật ôm để trả lời câu C5.

Hoạt động 4: Vận dụng – củng cố.

(13 phút)

+Y/c HS hoàn thành câu C6 theo sự hướng dẫn của GV:

-Đèn sáng bình thường khi nào ?

-Để bảo vệ đèn thì cầu chì được mắc như thế nào ?

+Y/c cá nhân HS hoàn thành tiếp câu C7 ; C8.

GV:+Qua bài ta cần nắm được kiến thức gì?

+Cho HS đọc phần ghi nhớ ở SGK

*Hướng dẫn về nhà:

+Học thuộc phần ghi nhớ.

+Làm bài tập 12.1 –>12.7 (SBT)

+Ôn lại công thức A = F.s và P = A/t đã học ở lớp 8.

=>S = r.= 0,4.10^-6.= 0,29.10^-6m²

+HS nhận xét về độ sáng của 2 đèn khi chúng được mắc ở cùng 1 HĐT 220V

+Độ sáng 2 đèn khác nhau.

I-CÔNG SUẤT ĐỊNH MỨC CỦA CÁC DỤNG CỤ DÙNG ĐIỆN.

1-Số Vôn và số Oát trên các dụng cụ dùng điện

C1: Cùng 1 hiệu điện thế Đ có số oát lớn hơn thì sáng mạnh hơn ,Đ có số oát nhỏ hơn thì sáng yếu hơn

HS trả lời miệng về ý nghĩa số vôn.

C2: Oát là đơn vị đo công suất

1W = 1J/1s

2 – ý nghĩa của số oát ghi trên mỗi dụng cụ  điện

+Số oát ghi trên mỗi dụng cụ điện chỉ công suất định mức của dụng cụ đó.

+Khi dụng cụ điện được sử dụng với

U =U_ĐM thì tiêu thụ 1 công suất bằng công suất định mức.

C3: +Cùng 1 bóng đèn khi sáng mạnh thì có công suất lớn hơn.

+Cùng 1 bếp điện thì lúc nóng ít thì công suất nhỏ hơn.

II-CÔNG THỨC TÍNH CÔNG SUẤT ĐIỆN.

1-Thí nghiệm.

+Các nhóm nêu các bước và tiến hành TN

HS trảlời câu C4.

C4: Đ₁ = UI = 5W

Đ₂ = UI = 3W

+Tích UI đối với mỗi bóng có giá tri băng công suất định mức ghi trên bóng

2 – Công thức tính công suất điện

HS ghi công thức   P = U.I

Trong đó : U là hiệu điện thế (V)

P là công suất (W)

I là cường độ dòng điện (A)

+Đại diện các nhóm trả lời câu C5.

C5: P = UI và U = I.R =>P = I².R

P = UI và I = =>P =

Vậy P = UI = I².R =

III-VẬN DỤNG.

C6: áp dụng công thức 😛 = UI

=>I =   I = = 0,341(A)

R == 645W

+Có thể dùng cầu chì loai 0,5A cho bóng đèn này. Vì nó đảm bảo cho đèn hoạt động bình thường và sẽ nóng chảy, ngắt mạch khi đoản mạch .

C7: P = U.I = 12.0,4 = 4,8(W)

R== = 30W

C8😛 =  =  =1000W = 1KW

HS đọc phần ghi nhớ SGK

Ghi nhớ: (SGK/36)

HS2: +Chữa bài 12.2(SBT/19)

GV nhận xét và cho điểm.

*GV đặt vẫn đề vào bài như  SGK

Hoạt động 2: Tìm hiểu về năng lượng của dòng điện. (3 phút)

+Y/c cá nhân HS trả lời câu C1.

GV hướnh dẫn HS trả lời từng phần câu C1

+Em hãy lấy thêm các VD khác.

GV thông báo “Năng lượng của dòng điện được gọi là điện năng”.

Hoạt động3: Tìm hiểu sự chuyển hoá điện năng thành các dạng năng lượng khác. (10 phút)

+Y/c HS hoạt động nhóm để trả lời câu C2

+GV treo bảng 1 (SGK) lên bảng và gọi đại diện nhóm hoàn thành bảng 1.+GV tóm tắt:

Điện năng chuyể hoá thành:

-Nhiệt năng.

-NL ánh sáng.

-Cơ năng.

+Y/c HS thảo luận câu C3 theo nhóm:

+Y/c HS nhắc lại khái niệm hiệu suất ở

Hiệu suất được tính như thế nào ?

Hoạt động 4: Tìm hiểu công của dòng điện, công thức tính công và dụng cụ đo công của dòng điện.

 (15 phút)

+GV thông báo về công của dòng điện

+Gọi HS trả lời câu C4.

+Cho 1HS lên bảng trình bày câu C5

GV hướng dẫn thảo luận chung cả lớp.

+GV: Công thức tính A = P.t (áp dụng cho mọi cơ cấu sinh công);

A = U.I.t (Tính công của dòng điện).

+Gọi HS nêu đơn vị của từng đại lượng trong công thức.

+GV giới thiệu đơn vị đo công của dòng điện là KWh, hướng dẫn HS cách đổi từ KWh ra J.

1KWh = 1000W.3600s = 36000000J = 3,6.10⁶J

+Trong thực tế công của dòng điện ta dùng dụng cụ đo nào ?

+Số đếm của công tơ tương ứng với lượng điện năng sử dụng là bao nhiêu ?

HĐ 5: Củng cố – Vận dụng. (10p)

+Y/c HS hoạt động cá nhân trả lời câu C7; C8.

GV hướng dẫn HS đổi 1,5(KWh) ra đơn vị (J)

+Qua bài học hôm nay ta cần nắm được

những kiến thức gì ?

+Y/c HS đọc phần ghi nhớ SGK

*Hướng dẫn về nhà:

+Học thuộc phần ghi nhớ .

+Làm bài tập 13.1 –> 13.6 (SBT)

+Đọc phần có thể em chưa biết.

+Giải trước các bài tập ở bài 14 (SGK/40 – 41)

=>R==

HS2:  Bài12.2: a.)Đ ghi 12v – 6W có nghĩa là đèn được dùng ở hiệu điện thế định mức 12V thì khi đó đèn tiêu thụ công suất là 6W.

b.) áp dụng công thức  P = UI

=>I_ĐM = = = 0,5A

c.) Điện trở của đèn khi sáng bình thường là R==

I-ĐIỆN NĂNG.

1-dòng điện có mang năng lượng.

C1:+Dòng điện thực hiện công trong hoạt động máy khoan, máy bơm nước….

+Dòng điện cung cấp nhiệt trong hoạt động của mỏ hàn, nồi cơm điện, bàn là…

HS: Ghi vở “Năng lượng của dòng điện gọi là điện năng”.

2-Sự chuyển hoá điện năng thành các dạng năng lượng khác.

+Các nhóm hoàn thành câu C2.

3-Kết luận : (SGK/38)

II-CÔNG CỦA DÒNG ĐIỆN.

1-    Công của dòng điện.

+HS ghi vở: “ Công của dòng điện sản ra trong 1 đoạn mạch là số đo lượng điện năng mà đoạn mạch đó tiêu thụ để chuyển hoá thành các dạng năng lượng khác.

2-Công thức tính công của dòng điện.

C4: P đặc trưng cho tốc độ thực hiện công và có trị số bằng công thực hiện được trong 1 đơn vị thời gian.  P =

C5:Từ công thức P =  =>A = P.t

Mà P = U.I   =>A = UIt

HS ghi công thức A = UIt

Trong đó:   U đo bằng (V);  I đo bằng (A)

t đo bằng (s);    Ađo bằng (J)

Công của dòng điện đo băng công tơ điện.

C6: Mỗi số đếm của công tơ ứng với lượng điện năng đã sử dụng là 1KWh

III-VẬN DỤNG.

C7😛 = 75W = 0,075KW

Đèn sử dụng lượng điện năng là:

A = P.t = 0,075.4 = 0,3KWh

–>Số đếm công tơ khi đó là 0,3 (số)

C8: Lượng điện năng mà bếp đã sử dụng :

A = 1,5KWh = 5,4.10⁶ (J)

Công suất của bếp là:

P = == 0,75KW = 750W

Cường độ dòng điện chay qua bếp trong thời gian này là: I = = 3,41A

HS đọc phần ghi nhớ SGK

*Ghi nhớ (SGK/39)

+Y/c HS đọc đề bài và tóm tắt bài toán ,đổi đơn vị của các đại lượng.

+Y/c HS hoạt động cá nhân giải bài 1.

+Gọi HS lên bảng trình bày.

+GV hướng dẫn :

Tính R dựa vào công thức nào ?

Tính công suất của đèn như thế nào?

GV lưu ý cách đổi đơn vị:

1J = 1Ws

1KWh = 3,6.10⁶(J)

Hoạt động 3: Giải bài 2. (15 phút)

+Y/c HS đọc đề bài và tóm tắt bài toán .

+GV: Gợi ý HS phân tích bài toán và tìm cách giải.

-Mạch điện phân tích như thế nào ?

-Tính I_A ta dựa vào gì để tính ?

-Em có nhận xét gì về U_Đ và P_Đ khi đèn sáng bình thường ?

-áp dụng công thức nào để tính R_b ?

-Vậy để tính R_b cần biết những đại lượng nào ?

GV cho HS tính R_b

-Công suất tiêu thụ điện năng là bao nhiêu?

-Công A_b và A tính như thế nào ?

+Y/c HS nêu cách giải khác cho phần b.) và c.)

GV ghi tóm tắt cách giải khác của HS lên bảng rồi Y/c HS về nhà giải.

Hoạt động4: Giải bai 3. (15phút)

+Y/c HS đọc đề bài và tóm tắt bài toán , vẽ sơ đồ mạch điên .

+Bàn là và đèn phải mắc như thế nào vào nguồn 220V để nó hoạt động bình thường?

GV muốn tính R phải biết R_Đ và R_BL.

+Tính  R_Đ và R_BL như thế nào ?

+GV hướng dẫn HS tính A theo công thức

A = P.t và P của cả đoạn mạch.

+GV hướng dẫn HS cách tính khác.

-Tính A_Đ và A_BL =>A = A_Đ + A_BL

-Hoặc từ công thức A = UIt

=>A =

+Y/c HS về nhà tính theo 2 cách trên.

Hoạt động 5: Củng cố – Hướng dẫn về nhà. (3 phút)

+GV nhấn mạnh lại các điểm cần lưu ý khi giải các bài tập về công và công suất điện.

+Về nhà làm bài tập ở SBT

+Đọc và nghiên cứu trước bài thực hành. Kẻ sẵn mẫu báo cáo thực hành,và trả lời trước các câu hỏi trong bài thực hành (SGK/42-43)

Tóm tắt

U = 220V

I = 341mA = 0,341A

t = 4 h .30 = 120 h = 4320 00(s)

Tính:

a.)R = ?;    P = ?

b.)A = ……..(J) =………..(số)

Giải

a)Điện trở của đèn là:R = == 645 W

Công suất của bóng khi đó:

P = U.I = 220 .0,341 = 75W

b) Điện năng mà bóng tiêu thụ là:

A = P.t = 75.432 000 = 32 400 000 (J)

= = 9KWh = 9(số)

Trong 1 tháng điện năng tiêu thụ của bóng đèn là 9 (số)

Bài2:

HS tóm tắt

Đ (6V – 4,5W) ;    U = 9V

Tính:

a.)I_A = ?

b.)R_b = ? ;  P_b = ?

c.)Với t = 10 Phút =>A_b = ?;  A = ?

Giải

a.)Đ sáng bình thường nên:

U_Đ = 6V; P_Đ = 4,5W

I_Đ = P_Đ/U_Đ = 4,5/6 = 0,75A

Vì Đ nt (A) nt R_b =>I_Đ = I_A = I_b = 0,75A

Vậy cường độ dòng điện qua (A) là 0,75A

b.) Vì R_A và R_d rất nhỏ nên mạch điện chỉ gồm Đ nt R_b

U = U_Đ  +U_b  => U_b = U – U_Đ = 9 – 6 =3V

R_b =  = 4W

Vậy khi đèn sáng bình thường thì  R_b =4W

P_b = U_b I_b = 3.0,75 =2,25W

Công suất của biến trở khi đó là 2,25W

c.) Đổi 10  phút = 600s

A_b = P_b .t = 2,25 . 600 = 1350(J)

A = UIt = 0,75 . 9 . 600 = 4050(J)

Vậy công của dòng điện sản ra trong thời gian 10 phút là 1350J và cả đoạn mạch là 4050J

Bài 3:

HS tóm tắt

Đ (220V – 100W); BL (220V – 1000W)

U = 220V

Giải

a.) +HS tự vẽ sơ đồ mạch điện

+Tính R = ?

Vì Đ và BL cùng được mắc vào đúng hiệu điện thế định mức U = 220V

nên cả 2 hoạt động bình thường.

R_Đ = = 4844W

R_BL = = 48,4W

Vì Đ // BL =>R = =44W

b.) Công suất tiêu thụ của cả mạch là

P = P_Đ + P_BL = 100W + 1000W =1100W =1,1KW

Điện năng tiêu thụ trong 1h = 3600s là

A = Pt = 1100 . 3600 = 396 000 J

Hay A = 1,1KW . 1h = 1,1KWh

HS nghe hướng dẫn về nhà

Hoạt động 2:

Thực hành xác định công suất của bóng đèn. (20 phút)

+Y/c các nhóm thảo luận cách tiến hành TN.

+Đại diện các nhóm nêu cách tiến hành TN

+GV nêu Y/c chung về tiết thực hành .

+Giao dụng cụ thực hành cho các nhóm.

+Y/c các nhóm tiến hành TN.

GV theo dõi cách mắc và kiểm tra các điểm tiếp súc . Đặc biệt là cách măc (V) và (A), điều chỉnh biến trở ở vị trí có điện trở lớn nhất trước khi đóng công tắc.

+Lưu ý cách đọc kết quả đo, Y/c đọc trung thực ở các lần đo khác nhau.

+Y/c các nhóm tiến hành TN hoàn thành

bảng1 và thảo luận phần a.);b.) của báo cáo.

I-XÁC ĐỊNH CÔNG SUẤT CỦA ĐÈN.

HS thảo luận về cách tiến hành TN Xác định công suất của đèn theo hướng dẫn SGK.

+Các nhóm nhận dụng cụ và tiến hành TN

+Tất cả HS trong nhóm đều phải tham gia mắc sơ đồ mạch điện.

+Điều chỉnh biến trở ở vị trí để (V) có giá trị đúng theo Y/c –>Đọc số chỉ của (A).

+Thảo luận kết quả TN

+ Cá nhân HS hoàn thành bảng 1 trong báo cáo.

 (10 phút)

+Cho HS đọc phần I (SGK/44) và trả lời các câu (SGK)

+Y/c học sinh lấy VD

+GV thông báo : Các dụng cụ điện biến đổi điện năng thành nhiệt năng có bộ phận chính là đoạn dây bằng hợp kim nhơ Niken hoặc Constantan.

+Em hãy so sánh điện trở suất của 2 hợp kim này với dây đồng ?

HĐ 3: Xây dựng hệ thức biểu thị định luật Jun-len-xơ. (15 phút)

+GV hướng dẫn HS thảo luận XD hệ thức của định luật.

*Xét trường hợp điện năng được biến đổi hoàn toàn thành nhiệt năng,thì nhiệt lượng toả ra ở dây điện trở R thì dòng điện I chay qua trong thời gian t được tính như thế nào?

+Vì điện năng biến đổi hoàn toàn thành nhiệt năng –>áp dụng dịnh luật bảo toàn và chuyển hoá năng lượng –> Nhiệt lượng toả ra ở dây dẫn : Q = ?

+GV treo hình vẽ 16.1 .Y/c HS đọc kĩ và mô tả TN xác định điện năng sử dụng và nhiệt lượng toả ra.

+Y/c HS thảo luận nhóm trả lời câu C1; C2; C3.

+Gọi 1HS lên bảng chữa câu C1, 1HS chữa câu C2.

+Hướng dẫn HS thảo luận chung câu C3 dựa vào kết quả câu C1 và C2.

GV thông báo: Nếu tính cả 1 phần nhỏ nhiệt lượng truyền ra môi trường xung quanh thì A = Q. Như vậy hệ thức định luật Jun-Len-Xơ mà ta suy luận từ phần 1:

Q = I²Rt dã được khẳng định qua TN kiểm tra.

+Y/c HS dựa vào hệ thức trên phát biểu thành lời và ghi hệ thức của định luật vào vở.

+GV thông báo: Nhiệt lượng Q ngoài đơn vị là Jun (J) còn lấy đơn vị là Calo (1Calo = 0,24J)

+Nếu Q đo bằng Calo thì hệ thức của định luật là:   Q = 0,24.I².R.t

Hoạt động 4: Vận dụng – Củng cố.

 (13 phút)

+Y/c HS trả lời câu C4:

GV hướng dẫn theo các bước sau:

+ Q = I²Rt vậy nhiệt lượng toả ra ở dây tóc bóng đèn và dây nối khác  nhau do yếu tố nào ?

+So sánh R_Đ và R_d ?

+Rút ra kết luận gì ?

+Y/c HS hoàn thành câu C5.

GV cho 1HS lên bảng chữa câu C5.

+GV nhận xét .

Qua bài học ta cần nắm  kiến thức gì?

+Y/c HS đọc phần ghi nhớ SGK.

*Hướng dẫn về nhà:

+Học thuộc phần ghi nhớ .

+Làm bài tập 16-17.1 –> 16-17.4 (SBT)

+Đọc phần có thể em chưa biết.

+Giải trước các bài tập ở bài 17 (SGK/40 – 47)

2 – Toàn bộ điện năng được biến đổi thành nhiệt năng.

HS lấy VD:

HS: Dây hợp kim Nikêlin và constantan có điện trở suất lớn hơn rất nhiều so với điện trở suất của đồng.

II-ĐỊNH LUẬT JUN-LEN-XƠ.

1-Hệ thức của định luật.

HS: A = UIt mà U = IR

=>A = I²Rt

HS: Theo định luật bảo toàn và chuyển hoá năng lượng .

Ta có Q = A

Vậy Q = I²Rt

Trong đó :

I tính bằng đơn vị là (A)

R…………………………..( W)

t……………………………..(s)

Q…………………………….(J)

2-Xử lí kết quả TN kiểm tra.

+HS đọc kĩ phần mô tả TN H16.1 (SGK)

HS nêu lại các bước tiến hành TN.

+HS hoạt động nhóm Xử lí kết quả TN để trả lời câu C1; C2; C3.

*Kết quả nhóm:

C1: A = I²Rt = 2,4². 5 . 300 = 8640(J)

C2: m₁ = 200(g) = 0,2(Kg)

m₂ = 78(g) = 0,078(Kg)

Ta có: Q₁ = C₁m₁t = 4200 . 0,2 .9,5

=  7980(J)

Q₁ = C₂m₂t = 880.0,078.9,5 = 652,08(J)

Nhiệt lượng mà nước và bình nhôm nhận được là:      Q = Q₁ + Q₂

Q = 7980 + 652,08 = 8632,08 (J)

C3:     Q  A

3-Phát biểu định luật.

HS Phát biểu định luật và ghi định luật vào vở.

*Lưu ý:  Q = I²Rt    (Q Tính đơn vị J )

Q = 0,24.I².R.t  (Q Tính đơn vị Calo)

III-VẬN DỤNG.

Cá nhân HS hoàn thành câu C4:

C4: + Dây tóc bóng đèn được làm từ hợp kim có điện trở suất rất lớn –>R lớn hơn rất nhiều so với điện trở của dây nối.

+ Q = I²Rt  mà cường độ dòng điện chạy qua dây tóc và dây nối là như nhau.

–>Q toả ra ở dây tóc bóng đèn lớn hơn dây nối –>Dây tóc bóng đèn nóng tới nhiệt độ cao và phát sáng, còn dây nối hầu như không nóng.

HS trình bày câu C5.

C5: tóm tắt:

ấm (220V – 1000W)    ;U = 220V

V = 2l  => m = 2Kg ; t₁ = 20⁰C ;

t₂ = 100⁰C ; C = 4200 J/Kg.K ;Tính : t = ?

Giải

Vì ấm dùng ở hiệu điện thế U = 220V

=>P = 1000W

Theo định luật bảo toàn năng lượng

A = Q     Mà A = P.t  ; và Q = Cmt

Q = 4200. 2(100 – 20) = 672000J

Vậy P.t =672000J => t = 672000 : P

=> t = 672000 : 1000 = 672(s)

Vậy thời gian đun sôi nước là 672 (s)

HS đọc phần ghi nhớ SGK

Ghi nhớ (SGK/46)

Hoạt động 2: Giải bài 1. (15 phút)

+Y/c HS đọc đề bài và tóm tắt.

GV gọi ý:

+Để tính Q mà bếp toả ra vận dụng công thức nào?

+Nhiệt lượng cung cấp để làm nước sôi Q_i

tính bằng công thức nào dã học ở lớp 8 ?

Hiệu suất được tính bằng công thức nào ?

+Để tính tiền điện trong 1 tháng ta tính như thế nào ?

GV phân tích gợi ý song rồi cho 1 HS lên bảng giải.

GV nhận xét và bổ xung sai sót (nếu có) và cho HS ghi vở.

Hoạt động 3: Giải bài 2. (10 phút)

GV cho HS đọc đầu bài và tóm tắt.

+Em có nhận xét gì về bài toán 2 ?

+Y/c HS hoạt động cá nhân để giải bài 2.

GV cho 1 HS lên bảng giải bài 2.

GV quan sát và kiểm tra bài làm của HS.

Hoạt động 4: Giải bài 3: (10 phút)

GV hướng dẫn HS giải nhanh bài 3.

+GV lưu ý cho HS : Nhiệt lượng toả ra trên đường dây của gia đình là rất nhỏ, nên trong thực tế có thể bỏ qua hao phí này

I = 1,25A

Q = I² Rt = 1,25². 176. 1800 = 495000 J

Hay Q = 0,24. 495000 = 118800(Calo)

Bài 1:    HS tự tóm tắt.

Giải

a.) áp dụng hện thức

Q = I²Rt = 2,5². 80.1 = 500J

Vậy nhiệt lượng toả ra trong 1s là 500J

b.)Nhiệt lượng cần cung cấp để đun sôi nước (Nhiệt lượng có ích) là:

Q_i = Cm (t⁰₂ – t⁰₁ )

Q_i = 4200. 1,5. (100 – 25) = 472500 J

Nhiệt lượng mà bếp toả ra (Nhiệt lượng toàn phần) là :

Q = I². R. t = 2,5². 80. 1200 = 600 000J

Hiệu suất của bếp là:

H = =

c.)Công suất toả nhiệt của bếp là :

P = I². R = 2,5². 80 = 500W = 0,5KW

Điện năng tiêu thụ của bếp trong thời

gian t = 120h là:

A = P.t = 0,5. 120 = 45KWh

Số tiền phải trả: 45. 700 = 31500 (đ)

Bài2

HS: Bài toán 2 là bài toán ngược của BT 1.

HS tự tóm tắt.

Giải.

a.) Nhiệt lượng cung cấp để nước sôi

(Q có ích)

Q_i = Cm (t⁰₂ – t⁰₁ ) =4200. 2.(100 – 20)

Q_i = 672 000 J

b.)Vì H = .100% (Q là NL toàn phần)

=>Q =  .100% =J

Vậy nhiệt lượng của ấm toả ra là 746666J

c.)Vì ấm được sử dụng ở U = 220V = U_ĐM

Do đó công suất tiêu thụ của ấm là

P = 1000W

Q = P.t    =>t =  =746,7(s)

Vậy thời gian đun sôi lượng nước trên là 746,7(s)

Bài3:

HS tự tóm tắt:

Giải.

a.)Điện trở toàn bộn đường dây là:

R =  r.= =1,36(W)

b.)áp dụng công thức p = UI

=>I =

Vậy cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn là: I = 0,75A.

c.)Nhiệt lượng toả ra trên dây là:

Q = I². R. t =  0,75². 1,36. 90. 3600

Q = 247 860J =0,07 KWh

GV cho HS thảo luân câu C5 và C6.

GV nhận xét câu C5 và C6.

Hoạt động 2: Tìm hiểu ý nghĩa và biện pháp sử dụng tiết kiệm điện.

(20 phút)

+Y/c 1 HS đọc thông báo ở SGK

GV cho HS trả lời câu C7

GV hỏi thêm:

+ Khi ra khỏi nhà phải ngắt mạch điện ngoài công dụng chung là tiết kiệm điẹn năng còn giúp ta tránh được hiểm hoạ gì ?

+ Phần điện năng được tiết kiệm còn có thể làm gì đối với quốc gia ?

+ Nếu sử dụng tiết kiệm điện năng thì sẽ bớt xây dựng nhà máy điện .Điều này có lợi ích gì đến môi trường  ?

GV hướng dẫn HS trả lời câu C8 và C9.

Để đi tìm biện pháp sử dụng tiết kiệm điện.

Hoạt động 3: Củng cố – Vận dụng.

(15 phút)

GV hướng dẫn HS thảo luận câu C10 và C11.

+Y/c 1HS lên bảng giải câu C12.

GV hướng dẫn:

-Em phải tính điện năng cho mỗi loại sử dụng trong 8000 giờ

-Tính tiền điện + Tiền mua bóng à so sánh giá thành sử dụng của 2 đèn.

Qua bài ta cần nắm được kiến thực gì ?

+Y/c 1HS đọc phần ghi nhớ SGK

+Y/c 1HS đọc phần có thể em chưa biết

C4: Thận trọng với mạch điện gia đình

Vì nó có hiệu điện thế 220V rất nguy hiểm.

+Chỉ sử dụng các thiết bị điện với mạng điện gia đình khi đảm bảo cách điện đúng tiêu chuẩn.

2 . Một số quy tắc an toàn khác khi sử dụng điện.

HS thảo luận câu C5 và C6,

II . SỬ DỤNG TIẾT KIỆM ĐIỆN NĂNG

1 . Cần phải sử dụng tiết kiệm điện năng.

HS đọc thông báo ở mục 1 để nắm được 1 số lợi ích khi tiết kiệm điện năng.

HS trả lời câu hỏi của GV:

+Tránh gây hoả hoạn

+xuất khẩu điện tăng thu nhập cho quốc gia.

+Giảm xây dựng nhà máy điện

à Giảm ô nhiễm môi trường.

2. Các biện pháp sử dụng tiết kiệm điện năng.

+ Cá nhân HS trả lời câu C8 và C9.

C8: A = P.t

C9: Cần lợa chọn và sử dụng các thiết bị có công suất hợp lí

+ Không sử dụng các thiết bị điện trong những lúc không cần thiết à gây lãng phí điện năng.

III. VẬN DỤNG.

HS thảo luận câu C10 và C11

1HS lên bảng giải câu C12.

C12: Điện năng tiêu thụ của mỗi loại dùng trong 8000(giờ)

+ Đèn dây tóc: A₁ = P₁.t = 0,075.8000

= 600KWh

+ Đèn compact: A₂ = P₂.t = 0,015.8000 = 120 KWh

=>8 bóng đèn dây tóc cần chi phí là:

T₁ = 8.3500 + 600.700 = 448 000 đ

=>1 bóng đèn compact cần chi phí là:

T₂ = 60 000 + 120.700 = 144 000 (đ)

HS đọc phần ghi nhớ SGK.

*Ghi nhớ (SGK/53)

HS đọc phần có thể em chưa biết

+Công suất điện.

+Công của dòng điện.

+Nhiệt lượng và phát biểu định luật Jun-Len-Xơ

+Y/c HS khác trong lớp nhận xét.

GV: Nhận xét rồi treo bảng các công thức đã chuẩn bị sẵn lên bảng.

Hoạt động 2: Giải bài tập.

(33 phút)

GV nêu bài tập 1 đã ghi sẵn ở bảng phụ lên bảng.

Bài1:

Cho mạch điện như hình vẽ.

M          N

R₂

R_!

R₃

Biết:             P                                Q

R₁ = 4W

R₂ = 10W

R₃ = 15W

Cường độ dong điện trong mạch chính là 3A.

a.)Tính điện trở tương đương của đoạn mạch MN.

b.)Tính hiệu điện thế giữa 2 điểm MN và hiệu điện thế giữa 2 điểm PQ

c.)Tính cường độ dòng điện chạy qua R₂và R₃

GV hướng dẫn HS tóm tắt và giải.

+Y/c 1HS lên bảng giải, HS dưới lớp giải vào vở.

GV theo dõi và uốn nắn các bước giải của HS.

Bài 2:Một dây đồng có chiều dài 100m, tiết diện của dây là 2mm². tính điện trở của dây. Biết điện trở suất của đồng là

1,7.10^-8Wm

GV cho 1HS lên bảng giải bài tập 2

Bài 3: Trên 1 bóng đèn có ghi 220V–100W

Đèn được mắc vào mạng điện có hiệu điện thế U = 220V.

a.)Tính điện năng sử dụng của đèn trong 30 ngày mỗi ngày 4h .

b.)Tính nhiệt lượng toả ra của dây tóc bóng đèn trong thời gian 1 ngày.

GV cho 1 HS lên bảng giải bài 3

GV hướng dẫn đổi đơn vị của công suất

P = 100W = ………KW

+P = UI =>I =  ?

+Tính R ta sử dụng công thức nào ?

GV:Sử dụng công thức P =  để tính R

+Tính Q như thế nào?

GV cho HS khác nhận xét.

Hoạt đông 3 : Hướng dẫn về nhà.

(2 phút)

+Ôn tập toàn bộ chương trình đã học.

+Xem lại các bài tập đã chữa.

+Chuẩn bị cho tiết sau ôn tập chương T2

HS2: R = r

P = U.I ;      P = I².R ;      P =

A = P.t = U.I.t ;         Q = I². R.t

II-BÀI TẬP

HS đọc đầu bài của bài1,tóm tắt và giải.

Bài1:

HS tóm tắt:

R₁ = 4W, R₂ = 10W, R₃ = 15W

I = 3A

a.) R_MN = ?    b.)U_MN = ? ;  U_PQ = ?

c.)I₂ = ?  ;  I₃ = ?

Giải:

Đoạn mạch gồm : R₁ nt (R₂ // R₃)

a.) Ta có R_PQ =  6W

R_MN = R_PQ + R₁ = 6 + 4 = 10W

b.) Hiệu điện thế giữa 2 điểm MN là:

áp dụng công thức: I =

=>U = I.R  =>U_MN = I.R_MN = 3.10 = 30V

Vì R₁ nt R_PQ =>I = I₁ = I₂₃ = 3A

U_PQ = I_PQ.R_PQ = 3.6 = 18V

c.) Vì R₂ // R₃ =>U₂ = U₃ = U_PQ = 18V

áp dụng công thức: I =

ta có I₂ =,      I₃ =

Bài 2:        HS tóm tắt và giải

l = 100m, S = 2mm² = 2.10^-6m²

r = 1,7.10^-8Wm,   Tính:  R = ?

Giải:

áp dụng công thức

R = r. = => R = 0,85W

Bài3: HS tóm tắt bài 3

Đ (220V – 100W), U = 220V

t = 4h . 30 = 120h.

Tính:a/ A = ?

b/ t’ = 4h = 14 400(s)=>Q = ?

Giải:

a.)Vì đèn được dùng ở hiệu điện thế

U = 220V = U_ĐM =>Công suất tiêu thụ của đèn là P = 100W

Hay P = 0,1KW

Điện năng sử dụng của đèn trong 30 ngày là : A = P.t = 0,1. 120 = 12KWh

b.) Cường độ dòng điện qua đèn khi thắp sáng là: áp dụng công thức P = U.I

=>I = =(A)

Điện trở của đèn là:

P = =>R = = W

Nhiệt lượng toả ra của dây tóc là :

Q = I². R. t’ =² . .14 400

Q = 100.14 400 = 1 440 000(J)

Q = 1 440(KJ)

M          N

R₂

R_!

R₃

Biết:             P                                Q

R₁ = 4W

R₂ = 10W

R₃ = 15W

Cường độ dong điện trong mạch chính là 3A.

a.)Tính điện trở tương đương của đoạn mạch MN.

b.)Tính hiệu điện thế giữa 2 điểm MN và hiệu điện thế giữa 2 điểm PQ

c.)Tính cường độ dòng điện chạy qua R₂và R₃

GV hướng dẫn HS tóm tắt và giải.

+Y/c 1HS lên bảng giải, HS dưới lớp giải vào vở.

GV theo dõi và uốn nắn các bước giải của HS.

Bài 2:Một dây đồng có chiều dài 100m, tiết diện của dây là 2mm². tính điện trở của dây. Biết điện trở suất của đồng là

1,7.10^-8Wm

GV cho 1HS lên bảng giải bài tập 2

Bài 3: Trên 1 bóng đèn có ghi 220V–100W

Đèn được mắc vào mạng điện có hiệu điện thế U = 220V.

a.)Tính điện năng sử dụng của đèn trong 30 ngày mỗi ngày 4h .

b.)Tính nhiệt lượng toả ra của dây tóc bóng đèn trong thời gian 1 ngày.

GV cho 1 HS lên bảng giải bài 3

GV hướng dẫn đổi đơn vị của công suất

P = 100W = ………KW

+P = UI =>I =  ?

+Tính R ta sử dụng công thức nào ?

GV:Sử dụng công thức P =  để tính R

+Tính Q như thế nào?

GV cho HS khác nhận xét.

c.)I₂ = ?  ;  I₃ = ?

Giải:

Đoạn mạch gồm : R₁ nt (R₂ // R₃)

a.) Ta có R_PQ =  6W

R_MN = R_PQ + R₁ = 6 + 4 = 10W

b.) Hiệu điện thế giữa 2 điểm MN là:

áp dụng công thức: I =

=>U = I.R  =>U_MN = I.R_MN = 3.10 = 30V

Vì R₁ nt R_PQ =>I = I₁ = I₂₃ = 3A

U_PQ = I_PQ.R_PQ = 3.6 = 18V

c.) Vì R₂ // R₃ =>U₂ = U₃ = U_PQ = 18V

áp dụng công thức: I =

ta có I₂ =,      I₃ =

Bài 2:        HS tóm tắt và giải

l = 100m, S = 2mm² = 2.10^-6m²

r = 1,7.10^-8Wm,   Tính:  R = ?

Giải:

áp dụng công thức

R = r. = => R = 0,85W

Bài3: HS tóm tắt bài 3

Đ (220V – 100W), U = 220V

t = 4h . 30 = 120h.

Tính:a/ A = ?

b/ t’ = 4h = 14 400(s)=>Q = ?

Giải:

a.)Vì đèn được dùng ở hiệu điện thế

U = 220V = U_ĐM =>Công suất tiêu thụ của đèn là P = 100W

Hay P = 0,1KW

Điện năng sử dụng của đèn trong 30 ngày là : A = P.t = 0,1. 120 = 12KWh

b.) Cường độ dòng điện qua đèn khi thắp sáng là: áp dụng công thức P = U.I

=>I = =(A)

Điện trở của đèn là:

P = =>R = = W

Nhiệt lượng toả ra của dây tóc là :

Q = I². R. t’ =² . .14 400

Q = 100.14 400 = 1 440 000(J)

Q = 1 440(KJ)

HS nhận xét bài làm của bạn

+Em hãy nêu phương án loại sắt ra khỏi hỗn hợp  (sắt, nhôm, đồng, xốp).

GV hướng dẫn HS thảo luận để đưa ra phương án đúng.

+Y/c cá nhóm tiến hành TN của câu C1.

+ Gọi đại diện các nhóm báo cáo kết quả TN.

GV nhắc lại: “Nam châm có đặc tính hút sắt hay bị sắt hút”.

Hoạt động 3: Phát hiện thêm tính chất từ của nam châm. (10phút)

+Y/c HS đọc SGK để nắm vững Y/c của câu hỏi C2.

GV giao dụng cụ TN cho các nhóm.

+Y/c HS vận dụng kiến thức địa lí để xác định hướng đông, tây, nam, bắc sau đó trả lời các câu hỏi.

+Qua TN trên em rút ra kết luận gì ?

GV cho HS đọc thông tin về quy ước kí hiệu (SGK/59).

Hoạt động 4: Tìm hiểu sự tương tác giữa 2 nam châm.(12phút)

+ Y/c HS đọc câu C3 và C4 rồi làm TN.

GV hướng dẫn thảo luận và rút ra nhận xét.

+Qua TN trên ta rút ra được kết luận gì?

+ Y/c HS nêu kết luận và ghi vở.

Hoạt động 5: Vận dụng- Củng cố. (15phút)

GV cho HS trả lời câu C5.

GV phát la bàn cho HS các nhóm và Y/c cá nhóm thảo luận câu C6.

GV phát cho các nhóm 1 thanh  nam châm đã bị che  các cực và 1 thanh nam châm biết các cực.

+Em hãy nêu cách làm TN để xác đinh tên các cực của nam châm bị che các cực.

+Y/c HS nêu các đặc điểm của nam châm mà ta đã tìm hiểu qua bài học.

I – TỪ TÍNH CỦA NAM CHÂM.

1. Thí nghiệm:

HS trả lời câu hỏi của GV:

+Nam châm có đặc điểm là hút sắt hay bị sắt hút.

+Nam châm có 2 cực ( Cực bắc và cực nam).

HS nêu phương án loại sắt ra khỏi hỗn hợp. (sắt, nhôm, đồng, xốp).

+Các nhóm tiến hành TN câu C1.

+Cá nhân HS nghiên cứu câu C2

+Các nhóm tiến hành TN câu C2.

C2: Khi đã đứng yên, cân bằng. Kim nam châm nằm dọc theo hướng Bắc – Nam.

+Khi xoay kim nam châm lệch đi đến vị trí khác. Khi cân bằng kim nam châm vẫn  nằm dọc theo hướng Bắc – Nam.

2 . Kết luận:

+HS đọc kết luận (SGK/58)

·        Quy ước:

+ Màu đỏ (N) à Cực bắc.

+ Màu xanh (B) à Cực nam.

II – TƯƠNG TÁC GIỮA HAI NAM CHÂM.

1 . Thí nghiệm:

HS làm TN theo nhóm để trả lời câu C3; C4.

C3: Cực bắc của thanh nam châm hút cực nam của thanh nam châm.

C4: Các cực cùng tên của 2 nam châm thì đẩy nhau.

2 . Kết luận.
*Khi đặt 2 nam châm gần nhau, các từ cực cùng tên thì đẩy nhau . Các từ cực khác tên thì hút nhau.

III – VẬN DỤNG

+HS đứng tại chỗ để trả lời câu C5.

+Các nhóm quan sát la bàn và thảo luận để trả lời câu C6.

C6: Bộ phận chính của la bàn là kim nam châm. Vì tại mọi điểm trên mặt đất (Trừ ở 2 cực) kim nam châm luôn chỉ theo hướng Nam – Bắc.

+HS tự thảo luận và trả lời câu C7+C8.

HS đọc phần ghi nhớ SGK.

*Ghi nhớ (SGK/60)

GV nhận xét và cho điểm.

ĐVĐ : GV đặt vấn đề như SGK.

Hoạt động 2: Phát hiện tính chất từ của dòng điện.(10phút)

+Y/c HS nghiên cứu cách bố trí TN trong H22.1 (SGK/61).

+Gọi HS nêu mục tiêu của TN và cách bố trí , tiến hành TN.

GV phát dụng cụ cho các nhóm.

+Y/c các nhóm tiến hành TN và quan sát hiện tượng để trả lời câu C1.

GV lưu ý:

+Dây dẫn phải đặt // với kim nam châm khi chưa có dòng điện chạy qua dây dẫn.

+TN để chứng tỏ điều gì ?

GV thông báo kết luận như SGK.

Hoạt động 3: Tìm hiểu từ trường.(15phút)

GV: Trong TN trên nam châm đặt dưới và // vớidây dẫn thì chịu tác dụng của lực từ. Có phải chỉ ở vị trí đó mới có lực từ tác dụng lên kim nam châm hay không ? Làm thế nào để trả lời câu hỏi này ?

+Y/c HS thảo luận nhóm đưa ra phương án kiểm tra.

+Y/c các nhóm tiến hành TN và thống nhất câu trả lời C2 và C3.

GV hỏi:

+TN chứng tỏ không gian xung quanh nam châm và xung quanh dòng điện có đặc điểm gì ?

+ vậy từ trường tồn tại ở đâu ?

+Y/c HS nêu kết luận và ghi vào vở.

Hoạt đông 4: Tìm hiểu cách nhận biết từ trường.(3phút)

GV: Người ta không nhận biết từ trường trực tiếp bằng giác quan . Vậy có thể nhận biết từ trường bằng cách nào ?

Hoạt động 5: Vận dụng – Củng cố (12phút)  .

GV cho HS làm câu C4 ; C5 ; C6 vào vở.

+Y/c HS trong lớp thảo luận.

GV cho HS nhắc lại những kiến thức cơ bản trong bài và cách bố trí TN.

GV thông báo: TN trên gọi là TN

ơ-xtet.

+Y/c 1HS đứng tại chỗ đọc phần ghi nhớ.

·        Hướng dẫn về nhà:

+Học thuộc phần ghi nhớ.

+Làm các bài tập 22.1 à 22.4 (SBT)

+Đọc và nghiên cứu trước bài 23 “ Từ phổ – Đường sức từ”

I – LỰC TỪ.

1 . Thí nghiệm:

+ Cá nhân HS nghiên cứu TN ở H22.1.

HS nêu cách tiến hành TN và mục tiêu TN.

+Mục đích là kiểm tra xem dòng điện chạy qua dây dẫn có tác dụng từ hay không ?

+Bố trí TN như hình vẽ: (Kim nam châm phải đặt // với dây dẫn).

+Cho dòng điện chạy qua và quan sát hiện tượng.

HS tiến hành TN theo nhóm.

C1: Khi dòng điện chạy qua dây dẫn thì kim nam châm bị lệch đi. Khi ngắt dòng điện thì kim nam châm lại trở về vị trí cũ.

HS rút ra kết luận:

2 – Kết luận:

Dòng điện gây ra tác dụng lực lên kim nam châm đặt gần nó. Chứng tỏ dòng điện có tác dụng từ.

II – TỪ TRƯỜNG:

1 . Thí nghiệm:

HS đưa ra phương án TN:

+Đưa kim nam châm đến các vị trí khác nhau xung quanh dây dẫn.

HS tiến hành TN để trả lời câu C2 và C3.

C2: Kim nam châm lệch khỏi hướng Bắc – Nam địa lí.

C3 Kim nam châm luôn chỉ 1 hướng xác định.

HS: TN chứng tỏ không gian xung quanh nam châm và xung quanh dòng điện có khả năng tác dụng lực từ lên kim nam châm đặt trong nó.

2 . Lết luận:

Xung quanh nam châm và xung quanh dòng điện tồn tại 1 từ trường.

3 . Cách nhận biết từ trường.

HS nêu cách nhận biết từ trường.

+Dùng nam châm thử đưa vào không gian cần kiểm tra. Nừu có lực từ tác dụng lên kim nam châm thì nơi đó có từ trường.

III – VẬN DỤNG

+Từng HS đứng tại chỗ trả lời câu C4 ; C5 ; C6 và HS trong lớp thảo luận đưa ra câu trả lời đúng.

C4: Đặt kim nam châm lai gần dây dẫn AB. Nừu kim nam châm bị lệch khỏi hướng Băc-Nam của địa lí thì trong dây dẫn AB có dòng điện.

C5: Đó là TN đặt kim nam châm ở trạng thái tư do. Khi đã đứng yên kim nam châm luôn chỉ hướng Bắc –Nam của địa lí.

C6: Không gian xung quanh kim nam châm có từ trường.

HS đọc phần ghi nhớ SGK.

*Ghi nhớ (SGK/62).

GV nhận xét và cho điểm.

ĐVĐ: Bằng mắt thường ta không nhìn thấy từ trường . Vậy làm thế nào để có thể hình dung ra từ trường và nghiên cưu từ tính của nó một cách thuận lợi và dễ dàng ? à Bài mới:

Hoạt động 2: Thí nghiệm tạo ra từ phổ của nam châm. (10phút)

+Y/c HS tự nghiên cứu TN

+Gọi HS nêu các dụng cụ TN và cách tiến hành TN.

GV phát dụng cụ cho các nhóm.

GV lưu ý :

+Không để mạt sắt dày quá.

+Không đặt nghiêng tấm nhựa so với bề mặt của nam châm.

+Y/c HS các nhóm tiến hành TN.

+Gọi đại diện nhóm trả lời câu C1.

GV thông báo kết luận.

GV: Dựa vào hình ảnh từ phổ của nam châm ta có thể vẽ các đường sức từ để nghiên cứu từ trường. Vậy dường sức từ được vẽ như thế nào ?

Hoạt động 3: Vẽ và xác định chiều của đường sức từ. (10phút)

+Y/c HS làm việc theo nhóm nghiên cứu phần a.) (SGK/63)

GV lưu ý sửa sai vì HS có thể vẽ các đường sức từ cắt nhau.

GV hướng dẫn các nhóm làm TN như phần b.) SGK/63 và trả lời câu hỏi C2.

GV thông báo quy ước chiều của đường sức từ.

+Y/c HS đánh dấu chiều của đường sức từ vừa vẽ được.

+Y/c 1 HS trả lời câu C3.

Qua TN trên ta rút ra kết luận gì ?

GV thông báo kết luận như SGK/64.

Hoạt động 4: Củng cố – Vận dụng.

(15phút)

GV cho HS  các nhóm tiến hành TN tạo từ phổ ở nam châm chữ U .

+Y/c đại diện các nhóm trả lời câu C4.

GV vẽ hình 23.5 và 23.6 (SGK) lên bảng và Y/c 2HS lên bảng làm câu C5 và C6.

GV cho HS đọc phần ghi nhớ SGK/64.

GV thông báo: Xung quanh nam châm có từ trường. Do đó đường sức từ có ở mọi phía của nam châm chứ không phải chỉ nằm trên 1 mặt phẳng. Đường sức từ không phải đường có thật trong không gian, mà người ta chỉ dùng đường sức từ để nghiên cứu từ trường.

+Bài 22.2: Mắc 2 đầu dây vào 2 cực của pin cho dòng điện chạy qua. Đưa kim nam châm lại gần dây dẫn, nếukim nam châm bị lệch khỏi hướng bắc nam thì pin còn điện.

+Bài 22.3: Chọn câu (C)

I – TỪ PHỔ

1 . Thí nghiệm

HS nêu dụng cụ và cách tiến hành TN.

+Đại diện các nhóm nhận dụng cụ.

+Các nhóm tiến hành TN à quan sát hiện tượng à trả lời câu C1.

C1: Mạt sắt được xăp xếp thành những đường cong nối từ cực này sang cực kia của nam châm. Càng xa nam châm các đường cong càng thưa dần.

2 . Kết luận (SGK/63)

II – ĐƯỜNG SỨC TỪ.

1 . Vẽ và xác định chiều của đường sức từ.

HS dựa vào hình ảnh đường mạt sắt vẽ đường sức từ của nam châm thẳng.

+Các nhóm nghiên cứu và tiến hành TN để trả lời câu C2.

C2: Trên mỗi đường sức từ kim nam châm định hướng theo 1 chiều xác định

HS ghi nhớ quy ước chiều của đường sức từ và dùng mũi tên đánh dấu chiều của đường sức từ vừa vẽ được.

HS trả lời miệng câu C3.

C3: Bên ngoài thanh nam châm các đường sức từ đều có chiều đi ra từ cực bắc, và đi vào ở cực nam.

2 . Kết luận. (SGK/64)

III – VẬN DỤNG

+Các nhóm tiến hành TN như  H 23.4

à quan sát và trả lời câu C4.

C4: ở khoảng giữa 2 từ cực của nam châm chữ U các đường sức từ gần như song song với nhau.

+ 2HS lên bảng hoàn thành câu C5 và C6.

C5: Đâu A là cực từ bắc, đầu B là cực từ nam

C6: HS tự vẽ

HS đọc phần ghi nhớ SGK

*Ghi nhớ: (SGK/64)

+Y/c cá nhân HS hoàn thành câu C 2.

GV cho các nhóm làm TN phần b.) để trả lời câu C3.

GV thông báo: Hai đầu của ống dây có dòng điện chạy qua cũng là 2 từ cực.

Đầu có các đường sức từ đi ra gọi là cực bắc. Đầu có các đường sức từ đi vào gọi là cực nam.

+Từ kết quả TN ở câu C1,C2,C3 ta rút ra kết luận gì ?

GV tổ chức cho HS thảo luận và rút ra kết luận.

Hoạt động 2: Tìm hiểu quy tắc bàn tay phải. (8phút).

GV hỏi:

+Từ trường do dòng điện sinh ra. Vậy chiều của các đường sức từ có phụ thuộc vào chiều dòng điện không?

+Làm thế nào để kiểm tra được điều đó.

GV Y/c các nhóm tiến hành TN rút ra kết luận.

GV: Để xác định chiều đường sức từ trong ống dây có dòng điện chạy qua, không phải lúc nào cũng cần có kim nam châm để tiến hành TN. Mà người ta sử dụng quy tắc nắm tay phải có thể xác định dễ dàng.

+Y/c HS nghiên cứu quy tắc.

GV hướng dẫn HS sử dụng quy tắc 1 cách tỉ mỉ (Y/c HS cả lớp giơ tay phải

làm theo).

Hoạt động 3: Vận dụng – Củng cố. (12phút)

GV cho 3 HS lên bảng làm câu C4,C5, C6.

+Y/c HS trong lớp nhận xét.

GV cho HS nêu lại quy tắc nắm tay phải

C1: +Phần từ phổ bên ngoài ống dây có dòng điện chạy qua và bên ngoài thanh nam châm thẳng đều giống nhau.

+Khác nhau: Trong lòng cũng có các đường mạt sắt được xắp xếp gần như song song với nhau.

HS trả lời miệng câu C 2.

C 2: Đường sức từ trong và ngoài ống dây tạo thành các đường cong khép kín.

HS các nhóm làm TN  trả lời câu C3

C3: Dựa vào sự định hướng của kim nam châm, ta xác định được chiều của đường sức từ ở 2 cực của ống dây.

+Đường sức từ đi ra ở 1 đầu và đi vào ở đầu kia của ống dây.

HS rút ra kết luận

2. Kết luận .(SGK/66)

II – QUY TẮC NẮM TAY PHẢI.

1. Chiều đường sức từ của ống dây có dòng điện chạy qua phụ thuộc vào yếu tố nào ?

HS dự đoán và nêu cách kiểm tra:

+Đổi chiều dòng điên trong ống dây

à Kiểm tra sự định hướng của nam châm thử.

HS các nhóm tiến hành TN và nêu kết luận.

*Kết luận: Chiều đường sức từ của dòng điện trong ống dây phụ thuộc vào chiều dòng điện chạy qua các vòng dây.

2 . Quy tắc nắm tay phải.

HS hoạt động cá nhân để nghiên cứu quy tắc.

HS thực hiện quy tắc xác định chiều đường sức từ ở H 24.3.

III – VẬN DỤNG

HS trả lời câu C4, C5, C6.

C4: A là cực bắc , B là cực nam.

C5: Kim số 5 bị sai chiều.

+Chiều dòng điện đi vào đầu A và đi ra ở đầu B.

C6: Đầu A là cực bắc . Đầu B là cực nam.

HS nêu lại quy tắc nắm tay phải.

ĐVĐ: Chúng ta biết sắt và thép đều là vật từ. Vậy sắt và thép có nhiễm từ giống nhau không ? Tại sao lõi của nam châm điện lại là lõi sắt non mà không phải là lõi thép ?

Hoạt đông 2: Làm TN về sự nhiễm từ của sắt và thép. (10 Phút)

GV cho các nhóm nghiên cứu Y/c TN (SGK/68)

GV giao dụng cụ TN cho các nhóm và Y/c các nhóm tiến hành TN để trả lời câu C1.

+Y/c đại diện các nhóm báo cáo kết quả TN.

Hoạt động 3: Khi ngắt dòng điện chạy qua ống dây và rút ra kết luận về sự nhiễm từ của sắt và thép.

(7 phút)

GV cho HS nghiên cưu mục đích TN (H25.2) và tiến hành TN.

+Qua TN (H25.1 và H25.2) em rút ra kết luận gì ?

GV thông báo về sự nhiễm từ của sắt và thép.

Hoạt động 4: Tìm hiểu nam châm điện. (10 phút)

+Y/c HS nghiên cưu TN (H25.3)

+Y/c HS các nhóm thảo luận câu C 2.

Em hãy nêu ý nghĩa con số

(1000 – 1500) và (1A – 22)

GV cho HS làm TN trong trường hợp:

+Tăng dòng điện.

+Tăng số vòng dây

GV cho HS tiến hành TN và trả lời câu C3.

Hoạt động 5: Vận dụng – Củng cố.

(13 phút)

+Y/c cá nhân HS hoàn thành câu C4 ; C5 ; C6.

Y/c HS đứng tại chỗ để trả lời các câu C4 ; C5 ; C6.

Qua bài ta cần nắm được những kiến thức gì ?

+Y/c hs đọc phần ghi nhớ SGK/69

*Hướng dẫn về nhà

+Học thuộc phần ghi nhớ.

+Đọc phần có thể em chưa biết

+Làm các bài tập  (SBT)

+Đọc và nghiên cứu trước bài 26 “ứng dụng của nam châm”

I – SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT VÀ THÉP

1 . Thí nghiệm.

HS Các nhóm nghiên cứu tiến hành TN và báo cáo kết quả TN:

+Khi đóng công tắc K kim nam châm bị lệch khỏi phương ban đầu.

+Khi đặt lõi sắt hoặc lõi thép trong lòng cuộn dây, đóng công tắc K góc lệch của kim nam châm lớn hơn so với trường hợp không có lõi sắt hoặc lõi thép.

à Lõi sắt và lõi thép làm tăng tác dụng từ của ống dây có dòng điện chạy qua.

+Lõi sắt làm tăng tác dụng từ mạnh hơn lõi thép trong ống dây có dòng điện chạy qua.

C1: Khi ngắt dòng điện đi qua ống dây thì lõi sắt non bị mất hết từ tính. Còn lõi thép vẫn giữ được từ tính.

2 . Kết luận.

HS rút ra kết luận và ghi vở.

*Kết luận (SGK/68)

II – NAM CHÂM ĐIỆN

+Các nhóm tìm hiểu cấu tạo của nam châm điện, và ý nghĩa các con số ghi trên cuộn dây của nam châm điện.

C 2: +Cấu tạo : Gồm 1 ống dây dẫn trong có lõi sắt non.

+Các con số (1000 – 1500) ghi trên ống dây cho biết ta có thể sử dung ống dây ở trường hợp 1000(Vòng) hoặc 1500 (Vòng) để nối 2 đầu của ống dây với nguồn điện.

+Con số (1A –  22) cho biết ống dây dùng được dòng điện tối đa là 1A. ống dây có điện trở 22

HS tiến hành TN à Quan sát hiện tượng nam châm điện hút đinh ghim để trả lời câu C3.

+Nam châm b mạnh hơn nam châm a

+Nam châm d mạnh hơn nam châm c

+Nam châm e mạnh hơn nam châm b và d.

III – VẬN DỤNG

HS đứng tại chỗ trả lời câu C4 ; C5 ; C6.

C4: Vì khi chạm vào đầu thanh nam châm thì mũi kéo bị nhiễm từ và trở thành 1 nam châm, mặt khác kéo làm bằng thép nên sau khi không còn tiếp súc với nam châm nữa nó vẫn giữ được từ tính.

C5: Ngắt dòng điện đi qua ống dây của nam châm.

C6: +Có thể chế tạo nam châm điện cực mạnh bằng cách tăng số vòng dây và tăng cường độ dòng điện qua ống dây.

+ Chỉ cần ngắt dòng điện qua ống dây thì nam châm điện mất hết từ tính.

+Đổi tên cực của nam châm bằng cách đổi chiều dòng điện qua ống dây đó

*Ghi nhớ (SGK/69)

GV nhận xét và cho điểm.

Hoạt động 2: Tìm hiểu nguyên tắc cấu tạo hoạt động của loa điện. (15 phút).

GV: Loa điện là 1 trong những ứng dụng quan trọng nhất của nam châm.

+Y/c HS đọc SGK phần a.) rồi tiến hành TN

GV hỏi:

+Có hiện tượng gì xảy ra đối với ống dây trong 2 trường hợp trên ?

GV nêu lại kết luận.

GV: Đó chính là nguyên tắc hoạt động của loa điện. Vậy loa điện có cấu tạo như thế nào ?

+Y/c HS tự tìm hiểu cấu tạo của loa điện trong SGK, kết hợp với lao điện trong bộ thí nghiệm.

GV treo H26.2 phóng to lên bảng. Gọi 1 HS nêu cấu tạo của loa điện bằng cách chỉ các bộ phận trên hình vẽ.

GV: Chúng ta đã biết khi vật dao động thì phát ra âm thanh. Vậy quá trình biến đổi dao động điện thành âm thanh diễn ra như thế nào ?

Hoạt động 3: Tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của rơle điện từ.

 (13 phút).

GV cho  HS nghiên cứu SGK và trả lờicâu hỏi:

+Rơle điện từ là gì ?

+Chỉ ra các bộ phận chủ yếu của rơle điện từ ?

+Nêu tác dụng của mỗi bộ phận ?

GV cho HS hoạt động cá nhân để hoàn thành câu C1.

Hoạt động 4: Vận dụng – Củng cố.

(10 phút)

+Y/c cá nhân HS hoàn thành câu C3 và C4 vào vở.

Qua bài học này ta cần nắm được những kiến thức gì ?

GV cho 1 HS đọc phần ghi nhớ.

a.)Mạnh hơn.

b.)Cực bắc.

I – LOA ĐIỆN

1 – Nguyên tắc cấu tạo hoạt động của loa điện.

a.     Thí nghiệm.

+ Cá nhân HS đọc SGK tìm hiểu dụng cụ TN và các bước tiến hành TN.

HS các nhóm tiến hành TN và quan sát hiện tượng xảy ra.

HS: Qua TN ta thấy:

+Khi có dòng điện không đổi chạy qua ống dây thì ống dây chuyển động .

+Khi Cường độ dòng điện biến thiên (Tăng , giảm) chạy qua ống dây thì ống dây dịch chuyển dọc theo khe hở giữa 2 cực của nam châm .

2. Cấu tạo của loa điện.

+Cá nhân HS tìm hiểu cấu tạo của loa điện.

HS lên bảng chỉ các bộ phận chính của loa điện trên hình vẽ.

HS đọc SGK tìm hiểu và nhận biết cách làm biến đổi cường độ dòng điện thành dao động của màng loa phát ra âm thanh

+Đại diện HS tóm tắt quá trình biến đổi dao động điện thành dao động âm.

II – RƠLE ĐIỆN TỪ.

1. Cấu tạo hoạt động của rơle điện từ.

HS lên bảng chỉ các bộ phận chính của rơle điện từ trên hình vẽ.

+Cá nhân HS trả lời câu C1.

C1: K đóng nam châm điện hút thanh sắt –> đóng mạch điện 2.

2. Ví dụ về ứng dụng của rơle điện từ. Chuông báo động.          (GIẢM TẢI)

III – VẬN DỤNG

Cá nhân HS hoàn thành câu C3 và C4 vào vở.

C3: “Được” Vì khi đưa lại gần vị trí có mạt sắt, nam châm sẽ tự động hút mạt sắt ra khỏi mắt.

C4:Khi cường độ dòng điện qua động cơ vượt quá mức cho phép –> Tác dụng từ của nam châm điện mạnh lên thắng lực đàn hồi của lò xo và hút chặt lấy thanh sắt S làm cho mạch tự động ngắt

HS đọc phần ghi

*Ghi nhớ(SGK/72)

Hoạt động 2: Thí nghiệm về tác dụng của từ trường lên dây dẫn có dòng điện chạy qua. (10 phút)

+Y/c HS nghiên cứu TN ở H27.1 SGK/73.

GV giao dụng cụ cho các nhóm.

+Y/c các nhóm tiến hành TN và trả lời câu C1.

Qua kết quả TN em hãy so sánh với dự đoán ban đầu để rút ra kết luận.

+Y/c HS đứng tại chỗ nêu kết luận và ghi kết luận vào vở.

Hoạt động 3: Tìm hiểu chiều của lực điện từ. (15 phút)

GV hỏi:

+Từ kết quả TN trên ta thấy dây AB bị hút vào hoặc bị đẩy ra tức là chiều của lực điện từ ở các nhóm là khác nhau. Theo em chiều của lực điện từ phụ thuộc vào những yếu tố nào ?

+Ta phải làm TN như thế nào để kiểm tra ?

GV cho các nhóm tiến hành TN kiểm tra

+Từ kết quả TN kiểm tra em rút ra được kết luận gì ?

GV : Làm thế nào để xác định được chiều lực điện từ khi biết chiều dòng điện chạy qua dây dẫn và chiều đường sức từ ?

+Y/c HS đọc thông báo ở mục 2 “Quy tắc bàn tay trái”

GV treo tranh vẽ H27.2 lên bảng và cho cả lớp tìm hiểu rõ quy tắc bàn tay trái.

GV cho 2 HS đọc quy tắc ở SGK/74.

Hoạt động 4: Vận dụng – Củng cố.

(13 phút)

GV treo bảng phụ vẽ các hình; H27.3;

H 27.4; H27.5 lên bảng.

+Y/c HS làm câu C2, C3, C4 dưới lớp khoảng 5 phút rồi cho 3 HS lên bảng chữa.

GV hỏi:

+Chiều của lực điện từ phụ thuộc vào những yếu tố nào ?

+Nêu quy tắc bàn tay trái ?

*Hướng dẫn về nhà:

+Học thuộc phần ghi nhớ.

+Đọc phần có thể em chưa biết

+Làm các bài tập  (SBT)

+Đọc và nghiên cứu trước bài 28 “Động cơ điện 1 chiều”

HS dự đoán.

I – TÁC DỤNG CỦA TỪ TRƯỜNG LÊN DÂY DẪN CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA.

1 . Thí nghiệm.

HS nghiên cứu SGK để nêu những dụng cụ cần thiết làm TN.

+Các nhóm nhận dụng cụ và tiến hành TN à Quan sát hiện tượng xảy ra để trả lời câu C1.

C1: Khi đóng công tắc đoạn dây dẫn AB bị hút vào (đẩy ra ngoài) nam châm. Như vậy từ trường đã tác dụng lực điện từ lên dây dẫn AB có dòng điện chạy qua.

2 . Kết luận: (SGK/73).

II – CHIỀU CỦA LỰC ĐIỆN TỪ – QUY TẮC BÀN TAY TRÁI.

1 . Chiều của lực điện từ phụ thuộc vào những yếu tố nào ?

HS dự đoán: Phụ thuộc vào chiều dòng điện chạy qua dây dẫn vầcchs đặt nam châm.

HS tiến hành TN kiểm tra

a.)Thí nghiệm (H27.1)

b.)Kết luận: Chiều của lực điện từ tác dụng lên dây dẫn AB phụ thuộc vào chiều dòng điện và chiều của đường sức từ.

2 . Quy tắc bàn tay trái

+Cá nhân HS tìm hiểu quy tắc bàn tay trái trong SGK.

HS theo dõi sự hướng dẫn của GV.

HS nêu quy tắc ở SGK/74

*Quy tắc (SGK/74)

+HS vận dụng quy tắc để kiểm tra xem chiều lực điện từ ở TN đã tiến hành đối chiếu với kết quả quan sát.

III – VẬN DỤNG

3 HS lên bảng hoàn thành câu C2, C3, C4.

HS1: C 2: Dòng điện đi từ B à A

HS2: C3: Dưới là cực bắc, trên là cực nam.(Đường sức từ hướng từ phía dưới lên)

HS3: C4:

(H.a): Khung quay theo chiều kim đồng hồ.

(H.b): Cặp lực không có tác dụng làm khung quay.

(H.c) : Cặp lực có tác dụng làm khung quay ngược chiều kim đồng hồ.

HS đọc phần ghi nhớ ở SGK.

*Ghi nhớ : (SGK/75)

ĐVĐ: Nếu đưa liên tục dòng điện vào trong khung dây thì khung dây sẽ liên tục chuyển động quay trong từ trường của nam châm. Như thế ta sẽ có 1 động cơ điện mà bài học hôm nay chúng ta nghiên cứu.

à Bài mới.

Hoạt động 2: Tìm hiểu nguyên tắc cấu tạo của động cơ điện 1 chiều.

(5 phút)

+Y/c HS đọc phần 1 SGK, kết hợp với quan sát mô hình.

Em hãy chỉ ra nhữmg bộ phận chính của động cơ điện 1 chiều ?

Hoạt động 3: Tìm hiểu nguyên tắc hoạt động của động cơ điện 1 chiều . (10 phút)

+Y/c HS đọc phần thông báo và nêu nguyên tắc hoạt động củađộng của động cơ điện 1 chiều.

+Y/c HS hoạt động cá nhân trả lời câu C1 và C2.

GV cho HS thảo luận rút ra kết luận

GV cho HS làm TN của câu C3.

Hoạt động 5: Phát hiện sự biến đổi năng lượng trong động cơ điện.

(2 phút)

+Khi hoạt động, động cơ điện chuyển hoá từ dạng năng lượng nào sang dạng năng lượng nào ?

Hoạt động 6: Vận dụng –  Củng cố.

(15 phút)

+Y/c HS hoạt động cá nhân để trả lời câu C5, C6, C7.

+Y/c HS đứng tại chỗ để trả lời câu C5, C6, C7.

Qua bài học này ta cần nắm được những công thức gì ?

GV cho HS đọc phần ghi nhớ SGK.

*Hướng dẫn về nhà.

+ Học thuộc phần ghi nhớ

+ Làm bài tập ở SBT

+ Đọc, nghiên cứu kĩ bài thực hành và kẻ sẵn mẫu báo cáo.(SGK/81)

+ Nếu đổi chiều dòng điện hoặc đổi cực của nam châm thì lực điện từ có chiếu đi ra ngoài.

I – NGUYÊN TẮC CẤU TẠO VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU.

1 – Các bộ phận chính của động cơ điện 1 chiều.

Gồm:

+Khung dây dẫn.

+Nam châm,

+Cổ góp điện.

2 – Hoạt động của động cơ điện một chiều.

HS đọc phần thông báo và trả lời.

+Động cơ điện 1 chiều hoạt động dựa trên tác dụng của từ trường lên khung dây dẫn có dòng điện chạy qua đặt trong từ trường.

HS vận dụng quy tắc bàn tay trái để xác định cặp lực từ tác dụng lên cạnh AB và CD của khung dây ở câu C1.

HS trả lời câu C2:

C2: Khung dây sẽ quay do tác dụng của 2 lực.

HS thảo luận rút ra kết luận:

3 – Kết luận: SGK/77

HS các nhóm làm TN câu C3

II – ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU TRONG KĨ THUẬT.

(GIẢM TẢI – HỌC SINH TỰ ĐỌC)

III – SỰ BIẾN ĐỔI NĂNG LƯỢNG TRONG ĐỘNG CƠ ĐIỆN.

HS khi động cơ điện hoạt động điện năng được chuyển hoá thành cơ năng.

IV – VẬN DỤNG

HS trả lời câu C5, C6, C7.

C5: Quay ngược chiều kim đồng hồ.

C6: Vì nam châm vĩnh cửu không tạo ra được từ trường mạnh như nam châm điện.

C6: +Động cơ điện xoay chiều: Quạt điện, máy bơm, máy giặt….

+Động cơ điện 1 chiều: Bộ phận quay trong đồ chơi của trẻ em…..

HS đọc phần ghi nhớ

*Ghi nhớ: (SGK/78)

GV đặt câu hỏi:

+Quy tắc nắm tay phải để làm gì ?

GV treo bảng phu ghi bài 1.

Y/c HS hoạt động nhóm tìm cách giải.

+Có hiện tượng gì xảy ra đối với thanh nam châm ? Vì sao ?

+Nếu đổi chiều dòng điên. Em hãy xác định lại cực của ống dây.

+Có hiện tượng gì xảy ra đối với thanh nam châm ? Vì sao ?

GV cho các nhóm làm TN kiểm tra 2 trường hợp trên.

Hoạt động 2: Giải bài 2. (10 phút)

GV treo bảng phụ ghi đầu bài của bài 2.

GV: Kí hiệu (+) và (.) quy ước điều gì ?

+Để làm bài tập này ta phải áp dụng quy tắc nào ?

+Em hãy nêu lại quy tắc bàn tay trái

GV cho HS lên bảng làm bài tập.

HS1: Làm phần a.)

HS2: Làm phần b.)

HS3: Làm phần c.)

GV cho HS khác lên kiểm tra lại kết quả.

GV nhận xét.

Hoạt động 3: Giải bài 3. (10 phút)

GV treo bảng phụ ghi bài 3.

+Y/c 1 HS lên bảng xác định và biểu diễn cặp lực F₁ và F₂ tác dụng lên các đoạn dây AB và CD.

+Cặp lực F₁ và F₂ có làm cho khung dây quay không ? Quay theo chiều nào ?

+Để khung dây quay theo chiều ngược lại thì phải làm thế nào ?

+Phát biểu quy tắc nắm tay phải như SGK.

Bài 1:

HS trả lời miệng.

a.)Cực nam của nam châm bị hút vào đầu B của ống dây. Vì đầu B của ống dây là cực bắc.

b.)Nếu đổi chiều dòng điện thì đầu B của ống dây trở thành cực nam à Đầu cực bắc của nam châm bị hút vào ống dây.

HS các nhóm tiến hành TN kiểm tra lại câu trả lời ở phần a.) và b.) của bài 1.

+Quan sát hiện tượng xảy ra và rút ra kết luận.

Bài 2:

HS trả lời miệng câu hỏi của GV:

+Kí hiệu (+) quy ước chiều dòng điện có phương vuông góc với mặt phẳng trang giấy và đi từ phía trước ra phía sau trang giấy.

+Kí hiệu (.) quy ước chiều dòng điện có phương vuông góc với mặt phẳng trang giấy và đi từ phía sau ra phía trước trang giấy.

+ Để làm bài tập này ta phải dùng quy tắc bàn tay trái.

HS phát biểu lại quy tắc.

3 HS lên bảng làm bài tập 2.

HS1: Làm phần a.) Lực F đi sang bên trái.

HS2: Làm phần b.) Điền kí hiệu (.)

HS3: Làm phần c.)

+ Bên phải là cực bắc (N) .

+ Bên trái là cực nam (S).

HS khác lên bảng kiểm tra lại kết quả của bạn

Bài 3:

HS đọc đầu bài.

1 HS lên bảng làm phần a.)

a.)+ Lực F₁ tác dụng lên đoạn dây AB có chiều hướng xuống dưới.

+ Lực F₂ tác dụng lên đoạn dây CD có chiều hướng lên trên.

HS đứng tại chỗ trả lời phần b.)

b.)Cặp lực F₁ và F₂ làm cho khung quay theo chiều ngược chiều kim đồng hồ.

HS đứng tại chỗ trả lời phần c.)

c.)+Để khung quay theo chiều ngược lại thì phải đổi chiều dòng điện hoặc đổi chiều đường sức từ.

HS cả lớp thảo luận để đưa ra các bước chung khi giải bài tập  vận dụng quy tắc nắm tay phải và quy tắc bàn tay trái.

GV cho 2 HS lên quay đinamô xe đạp có nối với bóng đèn.

Hoạt động 2: Tìm hiểu cách dùng nam châm vĩnh cửu để tạo ra dòng điện. Xác định trong trường hợp nào thì nam châm vĩnh cửu tạo ra dòng điện. (13phút)

GV cho các nhóm nghiên cứu TN.

+Khi nào có dòng điện xuất hiện trong cuộn dây ?

+Nếu để nam châm đứng yên, ta dịch chuyển cuộn dây lại gần hoặc ra xa thì có dòng điện xuất hiện trong cuộn dây không ?

+Em hãy làm TN kiểm tra.

GV cho các nhóm tiến hành TN kiể tra.

+Qua 2 TN trên em rút ra nhận xét gì ?

+Nam châm điện có thể tạo ra dòng điện được không ?

Hoạt động 3: Tìm hiểu cách dùng nam châm điện để tạo ra dòng điện. Xác định trong trường hợp nào thì nam châm điện tạo ra dòng điện. (12 phút)

GV cho các nhóm nghiên cứu TN 2 và tiến hành TN.

GV lưu ý: Cần đưa lõi sắt vào xâu trong cuộn dây.

+Y/c các nhóm thảo luận câu C3.

GV hỏi:

+Khi đóng (ngắt) mạch điện thì dòng điện có cường độ thay đổi như thế nào ?

+Từ trường của nam châm có thay đổi như thế  nào ?

GV chốt lại nhận xét như SGK.

+Y/c HS ghi nhận xét vào vở.

Hoạt động 4: Tìm hiểu thuật ngữ mới “Dòng điện cảm ứng và hiện tượng cảm ứng điện từ”. (3 phút)

GV cho HS đọc thông báo SGK/86.

+Qua TN 1 và 2 em hãy cho biết khi nào thì xuất hiện dòng điện cảm ứng ?

II – DÙNG NAM CHÂM ĐỂ TẠO RA DÒNG ĐIỆN.

1 . Dùng nam châm vĩnh cửu.

Thí nghiệm 1:

HS Các nhóm nghiên cứu và tiến hành TN à Quan sát, thảo luận và trả lời câu hỏi C1.

C1: Dòng điện xuất hiện trong cuộn dây dẫn kín trong trường hợp dịch chuyển nam châm lại gần hoặc ra xa cuộn dây.

HS dự đoán câu C2.

C 2: +Nếu để nam châm đứng yên, ta dịch chuyển cuộn dây lại gần hoặc ra xa thì có dòng điện xuất hiện trong cuộn dây.

HS các nhóm làm TN kiểm tra dự đoán của câu C2.

Nhận xét : Dòng điện xuất hiện trong cuộn dây dẫn kín khi ta đưa 1 đầu của nam châm lại gần hay ra xa cuộn dây hoặc ngược lại.

2 . Dùng nam châm điện

Thí nghiệm 2:

HS nghiên cứu TN 2.

HS các nhóm nhận dụng cụ và tiến hành

TN dưới sự hướng dẫn của GV.

HS quan sát và thảo luận câu C3 theo nhóm.

C3:Cuộn dây dẫn kín xuất hiện dòng điện khi đóng hoặc ngắt mạch của nam châm điện.

+Khi đóng (ngắt) mạch điện thì  cường độ dòng điện trong mạch tăng (giảm) .

+Từ trường của nam châm điện cũng tăng  (giảm)

*Nhận xét: (SGK/86)

II – HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ.

HS đọc thông báo SGK/86

HS hoạt động cá nhân để trả lời câu C4.

C4: Trong cuộn dây xuất hiện dòng điện cảm ứng.

HS các nhóm tiến hành TN kiểm tra câu C4.

Cá nhân HS trả lời câu C5.

C5: Đúng là nhờ nam châm ta có thể tạo ra dòng điện.

HS đọc phần ghi nhớ.

*Ghi nhớ SGK/86.

GV làm TN cho nam châm chuyển động quanh trục của nam châm trùng với trục của ống dây à Để không xuất hiện dòng điện cảm ứng.

Vậy điều kiện để xuất hiện dòng điện cảm ứng là điều kiện như thế nào ?  à Bài mới:

Hoạt động 2: Khảo sát sự biến thiên của số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây dẫn kín. (10 phút)

+Y/c HS đọc thông báo SGK/87.

GV đưa ra mô hình như hình 32.1 (SGK/87)

+Y/c HS quan sát mô hình và đọc câu C1.

GV cho HS thảo luận câu C1.

GV hướng dẫn HS thảo luận chung để rút ra nhận xét.

GV đưa ra nhận xét như SGK/87.

Hoạt động 3: Tìm mqh giữa sự tăng, giảm của số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây dẫn kín với sự xuất hiện dòng điện cảm ứng.(15 phút)

GV treo bảng 1 lên bảng và Y/c HS lên bảng để hoàn thành bảng 1.

+Từ kết quả bảng 1 em hãy cho biết khi nào xuất hiện dòng điện cảm ứng ?

+Từ kết quả của câu C2 và C3 em rút ra nhận xét gì ?

+Y/c HS vận dụng nhận xét để trả lời câu C4.

+Từ 2 nhận xét trên em rút ra được kết luận gì ?

Hoạt động 4: Vận dụng – Củng cố.

(12 phút)

GV cho HS hoạt động cá nhân để trả lời câu C5 và C6.

GV cho HS làm TN kiểm tra lại câu C6

Qua bài học này ta cần nắm được điều gì ?

+Y/c HS đọc phần ghi nhớ SGK.

*Hướng dẫn về nhà.

+ Học thuộc phần ghi nhớ

+ Làm bài tập 32 ở SBT

+Đọc phần có thể em chưa biết.

+Ôn lại toàn bộ kiến thức đã học trong chương trình.

I – SỰ BIẾN ĐỔI SỐ ĐƯỜNG SỨC TỪ XUYÊN QUA TIẾT DIỆN CỦA CUỘN DÂY.

HS đọc thông báo SGK/87.

HS quan sát mô hình và thảo luận để trả lời câu C1.

C1:

+Số đường sức từ tăng.

+Số đường sức từ Không đổi.

+Số đường sức từ giảm.

+Số đường sức từ tăng.

HS trong lớp tham gia thảo luận và rút ra nhận xét.

*Nhận xét 1: (SGK/87)

II – ĐIỀU KIỆN XUẤT HIỆN DÒNG ĐIỆN CẢM ỨNG

HS lên bảng hoàn thành bảng 1.

C 2: Bảng 1:

Có                        Có

Không                  Không

Có                         Có

C3: Khi số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây biến đổi (Tăng hay giảm) à Xuất hiện dòng điện cảm ứng trong cuộn dây dẫn kín.

HS đưa ra nhận xét.

*Nhận xét 2: (SGK/88)

HS hoạt động cá nhân trả lời câu C4.

C4: +Khi ngắt mạch thì I à 0 . Từ trường của nam châm yếu đi, số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây giảm à Xuất hiện dòng điện cảm ứng.

+Khi đóng mạch thì I tăng . Từ trường của nam châm mạnh lên, số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây tăng à Xuất hiện dòng điện cảm ứng.

*Kết luận: (SGK/88)

III – VẬN DỤNG

HS hoạt động cá nhân trả lời câu C5; C6

C5: Quay núm đinamô xe đạp à Nam châm quay.

+Khi 1 cực của nam châm lại gần cuộn dây à số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây tăng à Xuất hiện dòng điện cảm ứng.

+ Khi  cực đó của nam châm ra xa cuộn dây à số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây giảm à Xuất hiện dòng điện cảm ứng.

C6 : Trả lời tương tự như câu C5.

HS làm TN kiểm tra.

HS đọc phần ghi nhớ

*Ghi nhớ: (SGK/89)

2.)Phát biểu và viết công thức của địmh luật ôm ?

3.)Nêu các tính chất của đoạn mạch gồm R₁ nt R₂ và R₁ // R₂

GV cho 2 HS lên bảng viết.

4.)Điện trở của dây dẫn tính theo công thức nào ?

5.)Biến trở dùng để làm gì ?

6.)Nêu công thức tính công suất điện và công của dòng điện ?

7.)Phát biểu và viết hệ thức của định luật Jun-Len-Xơ.

8.)Phát biểu quy tắc nắm tay phải và quy tắc bàn tay trái.

9.)Em hãy nêu đặc tính nhiễm từ của sắt và thép.

10.)Khi nào xuất hiện dòng điện cảm ứng trong cuộn dây dẫn kín ?

Hoạt động 2:Giải bài tập. (23Phút)

GV nêu bài tập:

Bài 1: Cho mạch điện gồm R₁ nt R₂ .Biết R₁ = 20 chịu được dòng điện tối đa là 2A. R₂ = 40 chịu được dòng điện tối đa là 1,5A.

Phải đặt vào 2 đầu đoạn mạch một hiệu điện thế tối đa là bao nhiêu ?

A.   210V

B.   120V

C.   90V

D.   100V

GV cho HS hoạt động cá nhân để chọn phương án đúng. Y/c HS phải giải thích.

+Cho HS cả lớp thảo luận.

Bài 2: Để nâng 1 vật có trọng lượng 2000(N) lên cao 15m trong thời gian 40(s) phải dùng động cơ có công suất nào dưới đây?

A.   120KW

B.   0,8KW

C.   75W

D.   7,5KW

GV cho HS hoạt động cá nhân để chọn phương án đúng. Y/c HS phải giải thích.

+Cho HS cả lớp thảo luận.

Bài 3: Hai bọng đèn có cùng hiệu điện thế định mức U₁ = U₂ = 6V. Khi sáng bình thường thì có điện trở tương ứng là:

R₁ = 8 ; R₂ = 12.

a.)Cần phải mắc 2 bóng đèn này với 1 biến trở có điện trở là bao nhiêu vào nguồn điện có hiệu điện thế là U = 9V để 2 đèn sáng bình thường ? Vẽ sơ đồ mạch điện ?

b.)Biến trở quán bằng dây Nikêlin có

r = 0,4.10^-6m. Chiều dài của dây là 2m, dây tiết diện tròn. Tính đường kính của tiết diện. Biết biến trở có hiệu điện thế định mức là U’ = 30V , cường độ dòng điện định mức là

I’ = 2A.

GV: Để tính đường kính ta phải tính được tiết diện của dây.

+Tiết diện S tính như thế nào ?

Hoạt động 3: Hướng dẫn về nhà.

(2 phút)

+Ôn tập và xem lại toàn bộ chương trình đã học.

+Xem lại các dạng bài tập đã chữa.

I – LÍ THUYẾT

HS trả lời các câu hỏi của GV

1.)I chạy trong dây dẫn tỉ lệ thuận với U

2.)+ Định luật ôm phát biểu như (SGK)

+Công thức: I =

3.)Các tính chất:

4.)Công thức: R = r.

5.)Biến trở dùng để điều chỉnh cường độ dòng điện trong mạch.

6.)Công thức công suất điện

P = U.I

P = I².R ;

P = U²/ R

+Công thức tính công của dòng điện

A = P.t = U.I.t

7.)+ Phát biểu định luật như SGK.

+ Hệ thức:  Q = I². R.t       (J)

Q = 0,24. I². R.t     (Calo)

8.)Phát biểu quy tắc như SGK.

9.)Sắt và thép cùng nhiễm từ. Sau khi bị nhiễm từ thì thép giữ được từ tính lâu dài còn sắt không giữ được từ tính.

10.)Khi số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây biến thiên thì trong cuộn dây xuất hiện dòng điện cảm ứng.

II – BÀI TẬP

2 HS lên bảng trả lời – giải thích bài 1 và bài 2.

Bài 1:

+ Chọn  (C)

+Vì R₁ nt R₂  =>R = 60. Đoạn mạch cho I lớn nhất chạy qua là 1,5A

=>U = I.R = 60.1,5 = 90V

Bài 2:

+ Chọn (B)

+ Vì để đưa vật lên cần công suất là:

P = = 750W

P = 7,5KW

HS trong lớp thảo luận phương án chọn của các bạn.

Bài 3:

HS hoạt động nhóm giải bài 3.

Đại diện nhóm lên bảng trình bày

Giải.

a.)+ Sơ đồ mạch điện gồm :

(Đ₁ // Đ₂ ) nt R

(Đ₁)

(Đ₂)

R

U

+Cường độ dòng điện mạch chính :

I₁₂ = I_R = I.

Để đèn sáng bình thường thì U₁₂ = 6V

R₁₂ =   = = 4,8.

I = I_R = I₁₂ = = 0,8A

U_R = U – U₁₂ = 9 – 6 = 3V

Điện trở của biến trở là:

R = = 2,4

b.)Điện trở lớn nhất của biến trở là

R’ =

Mà R = r.

S = r. 0,4.10^-6.= 0,05.10^-6m²

S = 0,05mm²

Đường kính của tiết diện là:

S = p.()²

=>d =   = = 0,063mm

HS nghe GV hướng dẫn về nhà.

GV treo bảng phụ vẽ H39.1 lên bảng.

+Y/c 1 HS lên bảng xác định chiều đường sức từ trong ống dây.

+Y/c HS nêu rõ sự giống và khác nhau ở 2 loại máy phát điện.

Hoạt động 2: Vận dụng. (20 phút)

GV cho 4 HS lên bảng làm bài tập phần vận dụng.

GV cho HS trong lớp thảo luận từ câu 10 đến câu 13.

GV nhận xét và bổ xung sai sót (nếu có)

Câu 4: Chọn (D)

Câu 5: “Cảm ứng xoay chiều”

“Số đường sức từ xyên qua tiết diện S của cuộn dây biến thiên”

Câu 6: Treo thanh nam châm bằng 1 sợi dây chỉ mảnh ở chính giữa để cho thanh nam châm nằm ngang. Đầu nào quay về hướ bắc địa lí là cực từ bắc, còn đầu kia là cực từ nam của nam châm.

Câu 7: a.)Quy tắc nắm tay phải à Phát biểu như SGK.

b.)HS lên bảng vẽ và xác định chiều của đường sức từ trong ống dây.

+Vào từ bên phải, ra ở bên trái.

Câu 8: + Giống nhau: Có 2 bộ phận chính là nam châm và cuộn dây.

+ Khác nhau: 1 loại có rôto là cuộn dây thì phải có bộ góp điện. 1 loại có rôto là nam châm.

Câu 9: Gồm 2 bộ phận chính là nam châm và khung dây dẫn.

+ Khung dây quay được vì khi ta cho dòng điện 1 chiều vào khung dây thì từ trường của nam châm sẽ tác dụng lên khung dây à Lực điện từ làm cho khung quay.

II – VẬN DỤNG:

4 HS lên bảng làm .

Câu 10:

+ Lực F tác dụng lên điểm N có hướng từ ngoài vào trong vuông góc với mặt phẳng trang giấy.

Câu 11:

a.)Để giảm hao phí do toả nhiệt trên đường dây.

b.)Giảm đi 100²  = 10 000 lần.

c.)áp dụng công thức:

=>U₂ = = 6V

Câu 12: +Dòng điện không đổi không tạo ra từ trường biến thiên à Số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây thứ cấp không biến đổi. à Trong cuộn dây thứ cấp không suất hiện dòng điện cảm ứng.

Câu 13:

+ Trường hợp a.) Khi khung quay quanh trục PQ nằm ngang thì số đường sức từ xuyên qua tiêt S của cuộn dây không đổi (Luôn bằng 0) à Khung không xuất hiện dòng điện cảm ứng.

GV đặt vẫn đề như SGK.

Hoạt động 2: Tìm hiểu về chiều của dòng điện cảm ứng. (10 phút)

+Y/c HS các nhóm tiến hành TN như H33.1, và quan sát hiện tượng để trả lời câu C1.

+Qua TN và câu trả lời trên ta rút ra đựơc kết luận gì về chiều của dòng điện cảm ứng ?

Hoạt động 3: Tìm hiểu khái niêm “Dòng điện xoay chiều”. (5 phút)